اثر يادگيري توصيفي_تجربه‌اي بر فرايند جابه‌جايي شناختي و برونداد تصميم‌گيري در بازار سهام

مقدمه: William James رابطه بين تفكر آگاهانه و عادت‌ را اين‌گونه تعريف مي‌كند كه تفكر فاصله‌اي بين عادت‌ها است و انسان‌ها دائما در حال جابه ‌جايي شناختي بين تفكر آگاهانه و عادت هستند. هدف پژوهش، حاضر شناسايي وجود فرايند جابه‌ جايي شناختي بين عادت (تصميم‌گيري عادتي) و تفكر (تصميم‌گيري آگاهانه) در تصميم‌گيري بازار سهام بود. همچنين نقش نوع يادگيري توصيفي_تجربه‌اي به‌همراه نقش سواد آماري و ريسك‌پذيري بر دو ويژگي زمان پايدار شدن و زمان انعطاف‌پذيرشدن فرايند جابه ‌جايي شناختي و برون‌داد تصميم‌گيري مورد بررسي قرار گرفتند. روش كار: در مطالعه حاضر، 54 شركت‌كننده در دو گروه يادگيري تجربه‌اي (30 نفره) و يادگيري توصيفي (24 نفره) به‌ صورت تصادفي قرار گرفتند و به مدت 60 روز متوالي در يك محيط شبيه‌سازي شده بازار سهام، سرمايه‌گذاري كردند. در اين پژوهش، ميزان سواد آماري و سطح ريسك‌پذيري شركت‌كنندگان با استفاده از پرسشنامه سواد آماري و پرسشنامه ارزيابي ريسك فينامتريك (FinaMetrica) مورد ارزيابي قرار گرفت. همچنين داده‌ها با استفاده از روش آماري تشخيص نقطه تغيير چندگانه، آزمون مانايي و تحليل كوواريانس چند متغيره در نرم ‌افزارهايR و 26SPSS مورد تحليل آماري قرار گرفتند. يافته‌ ها: نتايج نشان داد كه در تصميم‌گيري بازار سهام فرايند جابجايي شناختي بين تصميم‌گيري عادت و تصميم‌گيري آگاهانه وجود دارد. همچنين يادگيري توصيفي_تجربه‌اي، بهمراه سطح ريسك‌پذيري بر دو ويژگي زمان پايدار شدن و زمان انعطاف‌پذيرشدن فرايند جابه‌ جايي شناختي و برونداد در بازار سهام تاثيرگذار هستند؛ در حالي ‌كه سواد آماري در اين خصوص بي‌تاثير مي‌باشد. نتيجه‌گيري: يادگيري توصيفي و ريسك پذيري مي‌تواند انعطاف‌پذيري را افزايش داده و تصميمات سرمايه‌گذاري در بازار سهام را بهبود بخشد. سازمان‌هاي بورس مي‌توانند تحليل توصيفي اطلاعات و افزايش سطح ريسك‌پذيري را به عنوان بخشي از تصميم ‌گيري راهبردي كاربران تجويز كنند.