بررسي اثر آبياري با فاضلاب شهري بر تجمع فلزات سنگين در گندم (مطالعه موردي:مزارع شهر ري)

زمينه و هدف: با كاهش منابع آب، استفاده از آبهاي بازيابي شده افزايش يافته است كه برخي از آنها تصفيه درستي نداشته اند. افزايش جمعيت و كاهش منابع آب، سبب افزايش استفاده از آبهاي نامتعارفي شده است كه در بخشهاي مختلف توليد ميگردند. پژوهش حاضر در راستاي تأثير آبياري با فاضلاب‌هاي شهري بر غلظت دو فلز نيكل و كادميوم در خاك و اثرات آنها بر ريشه، اندام هوايي، بذر و  برخي خصوصيات عملكردي گندم مانند: وزن خشك ريشه، وزن خشك اندام هوايي، وزن هزار دانه، تعداد سنبله و تعداد بذر در سنبله، صورت گرفته است.روش بررسي: نمونه‌برداري از خاك به صورت تصادفي در عمق صفر تا 20 سانتي‌متر و نمونه برداري گندم در زمان برداشت دقيقاً در محل نمونه برداري خاك، در مساحت يك متر مربعي با ابعادm  1×1 ، با 20 نمونه براي هر فلز صورت پذيرفته است. يافته ها: ميانگين غلظت كادميوم و نيكل در بين نمونه‌هاي خاك، به ترتيب 6 /10 و 49.43 (mg/Kg) بوده كه منجر به تجمع آنها در اندام‌هاي مختلف گندم شده است. افزايش ميزان غلظت كادميوم و نيكل در خاك موجب افزايش تجمع آنها در ريشه، اندام هوايي و دانه گياه گندم مي‌شود. افزايش غلظت كادميوم و نيكل در خاك موجب كاهش وزن خشك ريشه، اندام هوايي و وزن هزار دانه مي‌گردد. در عين حال تأثيري معني‌داري بر دو صفت، تعداد دانه در سنبله و تعداد سنبله در متر مربع نداشتند.تأثير غلظت فلز كادميوم بر ميزان تجمع آن در اندام‌هاي مختلف گندم و خصوصيات رويشي و عملكردي بيشتر از فلز نيكل برآورد گرديد.بحث و نتيجه گيري: افزايش يك ميليگرم غلظت كادميوم در خاك به ترتيب منجر به افزايش0.6، 0.56، 0.081 ميليگرم كادميوم در ريشه، اندام هوايي و دانه گندم مي شود. در مورد نيكل نيز افزايش 1 ميليگرم غلظت در خاك به ترتيب منجر به افزايش 0.29، 0.29، 0.11  ميليگرم نيكل در ريشه، اندام هوايي و دانه گندم مي شود.