پديد آورندگان :
صيادي، مليكا دانشگاه تهران - دانشكده كشاورزي و منابع طبيعي - گروه احياي مناطق خشك و كوهستاني , خسروي، حسن دانشگاه تهران - دانشكده كشاورزي و منابع طبيعي - گروه احياي مناطق خشك و كوهستاني , زارع، سلمان دانشگاه تهران - دانشكده كشاورزي و منابع طبيعي - گروه احياي مناطق خشك و كوهستاني , احمدآلي، خالد دانشگاه تهران - دانشكده كشاورزي و منابع طبيعي - گروه احياي مناطق خشك و كوهستاني , باقري، سمانه دانشگاه تهران - دانشكده كشاورزي و منابع طبيعي - گروه احياي مناطق خشك و كوهستاني
كليدواژه :
دل IMDPA , مدل CA – Markov , شبكه عصبي RBF , استاندارد IGBP , كاربري اراضي
چكيده فارسي :
بيابان‌زايي پديده‌اي است كه در مناطق خشك، نيمه‌خشك و خشك نيمه‌مرطوب اثرات تخريبي بيشتري نسبت به ساير مناطق دارد. هدف از انجام اين پژوهش تهيه نقشه شدت بيابان‌زايي استان تهران، براي آينده‌نگري در مواجهه با تخريب سرزمين و بيابان‌زايي است. بدين منظور براي ارزيابي تخريب سرزمين و بيابان‌زايي از مدل IMDPA استفاده شد. بنابراين براي ارزيابي بيابان‌زايي سه معيار آب زيرزميني، معيار اقليم و معيار كاربري اراضي، با توجه به شرايط منطقه به‌عنوان معيارهاي كليدي بيابان‌زايي درنظر گرفته شد. نقشه شاخص كاربري اراضي با استاندارد IGBP و نقشه پهنه‌بندي ساير شاخص‌ها به‌روش IDW براي سال‌هاي 1390 و 1395 تهيه شد. با استفاده از مدل CA – Markov در نرم‌افزار TerrSet نقشه كاربري اراضي و با استفاده از نرم‌افزار MATLAB و روش RBF در جعبه ابزار شبكه‌هاي عصبي مصنوعي نقشه ساير شاخص‌ها براي سال 1400 پيش‌بيني شدند. سپس با استفاده از مدل IMDPA، نقشه امتياز شاخص‌ها و معيارها براي سال‌هاي 1390، 1395 و 1400 تهيه شد. درنهايت با ميانگين‌گيري هندسي براي هر سه معيار، شدت بيابان‌زايي در هر دوره زماني محاسبه شد. نتايج نشان داد كه در سال 1390، 59/78 درصد از مساحت استان تهران در كلاس كم و 40/22 درصد در كلاس متوسط بيابان‌زايي قرار گرفته است. اما در سال 1395 مساحت كلاس متوسط بيابان‌زايي به 44/8 درصد افزايش يافته و پيش‌بيني مي‌شود كه اين افزايش تا سال 1400 نيز ادامه يابد و 56/47 درصد از مساحت استان در كلاس متوسط بيابان‌زايي قرار خواهد گرفت. همچنين در اين سال حدود يك درصد از مساحت استان در نواحي غربي به كلاس شديد بيابان‌زايي اختصاص پيدا خواهد كرد كه در دو دوره قبل وجود نداشته است. به‌طور كلي شدت بيابان‌زايي در نواحي غربي و جنوبي استان تهران بيشتر از نواحي شرقي و شمالي است كه به فعاليت‌هاي انساني مربوط مي‌شود.
چكيده لاتين :
Desertification is a phenomenon that has more destructive effects in arid, semi-arid, and semi-humid regions than in other regions. This paper tries to provide a map of the future of desertification in Tehran Province, for futurism in the face of land degradation and desertification. The IMDPA model was used to evaluate land degradation and desertification. To use this model and evaluate desertification, three criteria of groundwater including groundwater depletion, electrical conductivity, and sodium adsorption ratio indices, climate criterion including precipitation, aridity, and drought indices, and land use criteria were selected as key criteria effected on desertification according to regional conditions. Land use index map with IGBP standard and zoning map of other indicators were prepared by IDW method for 2011 and 2016. The maps of land use index and other indices were predicted using the CA-Markov model in TerrSet software, and using the RBF method in artificial neural network toolbox, respectively. Scoring based on the IMDPA model, the maps of indices and criteria maps were prepared for 2011, 2016, and 2021. Finally, the desertification intensity map was calculated by geometric averaging for all three criteria for all three time periods. The results showed that 59.78% and 40.22% of the area of Tehran Province were in the low and medium classes, respectively. However, in 2016, the area of the medium class has increased to a 44.8%, and it is predicted that this increase will continue until 2021 so that 47.65% of the area of Tehran Province will be in the medium class. In addition, in this year, about 1% of the area of Tehran Province will be allocated to the high class in the western regions, which did not exist in the previous two periods. In general, due to human activities, the intensity of desertification in the western and southern parts of the province is higher than in the eastern and northern regions.
