بيولوژي و مديريت گونه‌ مهاجم (Echinochloa oryzoides (Ard.) Fritsch) و رايج (Echinochloa crus-galli (L.) Beauv.) سوروف در شاليزار

Biology and management of the invasive (Echinochloa oryzoides (Ard.) Fritsch) and common (Echinochloa crus-galli (L.) Beauv.) barnyardgrass in paddy field

سوروف برنج، علف‌هرز انحصاري شاليزار است كه در سال 1385 براي اولين بار از گيلان گزارش شد و اكنون، ده‌ها هزار هكتار از شاليزارها را آلوده كرده است. در اين تحقيق، برخي ويژگي‌هاي سوروف برنج و سوروف رايج و نيز واكنش آن‌ها به برخي علف‌كش‌هاي انتخابي برنج جهت ارائه‌ راهكاري براي مديريت آن‌ها مطالعه شد. نتايج بررسي بيولوژي تطبيقي سوروف برنج در مقايسه با برنج و سوروف رايج نشان داد كه زمان ظهور خوشه در گونه‌ جديد، به‌ترتيب 11 و 21 روز زودتر از برنج هاشمي و سوروف بود. به‌علاوه خوشه گونه‌ جديد، داراي رنگ روشن‌تر و طول كوتاه‌تري (12/8 سانتي‌متر) نسبت به سوروف رايج (23 سانتي‌متر) و برنج (27/6 سانتي‌متر) بود. ريزش بذر در سوروف برنج و برنج، كمتر از يك‌ درصد و در گونه‌ رايج سوروف، حدود 99 درصد بود. وزن هزار دانه سوروف برنج (4/5 گرم) بيشتر از سوروف رايج (2/5 گرم) و كمتر از برنج (25 گرم) بود. ميزان جوانه‌زني بذرهاي يك‌ساله‌ سوروف و سوروف برنج، به‌ترتيب نه و شش درصد و بذرهاي سه ساله، به‌ترتيب 30 و 73 درصد بود. نتايج آزمايشات دزپاسخ نشان داد كه حساسيت دو گونه سوروف به علف‌كش‌هاي پرتيلاكلر و تيوبنكارب مشابه بود، ولي گونه‌ جديد، داراي حساسيت بيشتري به علف‌كش بن‌سولفورون‌متيل بود. بنابراين با توجه به نتايج به‌دست آمده در اين تحقيق، به‌دليل رنگ روشن و ظهور زود‌هنگام خوشه كه امكان شناسايي آسان سوروف برنج را امكان‌پذير مي‌سازد و نيز عدم ريزش بذر و حساسيت بيشتر به علف‌كش‌ها، براي مديريت اين علف‌هرز، حذف فيزيكي قبل از برداشت برنج و رعايت تناوب علف‌كش‌ها به‌ويژه در مزارع بذري توصيه مي‌شود.

Echinochloa oryzoides is a new specific weed of paddy fields that was first reported in Guilan in 2006 and now has infested tens of thousands of hectares of paddy fields. Characteristics of new and common species of barnyardgrass and their response to some selective rice herbicides were studied to provide a solution for their management. Results showed that panicle emergence time of new species was 11 and 21 days earlier than Hashemi rice and barnyardgrass, respectively. In addition, new one had lighter color and shorter panicle length (12.8 cm) than the common one (23 cm) and rice (27.6 cm). Seed shattering was less than 1% in new species and rice and was about 99% in barnyardgrass. Weight of 1000-seed in new species (4.5 g) was more than common species (2.5 g) and less than rice (25 g). Germination rate of one year old seeds of barnyardgrass and new barnyardgrass were 9 and 6% and it was 30 and 73% for three years seeds, respectively. The results of dose-response experiments showed that two species susceptibility to Thiobencab and Pertilachlor herbicides was similar, but the new species was more susceptible to bensulfuron-methyl. Therefore, according to the results of this study, due to the bright color and early panicle initiation, which enable easy identification of new barnyardgrass, as well as lack of seed shattering and greater susceptibility to herbicides, to manage new species, physical removing before rice harvest and also herbicide rotation especially in the fields that planted for seed production is recommended.