شناسايي عوامل مؤثر در سنجش چابكي با رويكردي آميخته از روشهاي كيفي و كمي (مطالعه موردي: صنعت خودروسازي)

دستيابي به توليد چابك در هر صنعت توليدي، در ابتدا نيازمند سنجش وضعيت چابكي در آن صنعت است. هدف اين مقاله، شناسايي و تبيين عوامل اصلي سنجش چابكي در صنعت خودروسازي به عنوان مهم‌ترين صنعت غيرنفتي كشور است. اين پژوهش، از لحاظ هدف، يك تحقيق كاربردي و از نظر روش، يك تحقيق آميخته (كيفي و كمي) مي‌باشد. جامعه آماري تحقيق را در بخش كيفي، خبرگان دانشگاه و صنعت خودروسازي كشور و در بخش كمي، كارشناسان صنعت مذكور تشكيل مي‌دهد و روش گردآوري اطلاعات از طريق پرسشنامه بوده است. در بخش كيفي، ابتدا با جستجوي مقالات پژوهشيِ مرتبط با موضوع به روش فرا تركيب، 89 منبع انتخاب شده و 27 معيار سنجش چابكي شناسايي گرديد. سپس اين معيارها با نظرسنجي از 16 نفر از خبرگان صنعت خودروسازي كشور به روش دلفي فازي، مورد تأييد قرار گرفته و به صنعت مذكور تعميم داده شد. در ادامه، معيارها با استفاده از روش نگاشت شناختي و به كمك 5 نفر از خبرگان صنعت و دانشگاه در 4 خوشه كلي محرك‌هاي چابكي، توانمندساز‌هاي چابكي، راهبرد‌هاي چابكي و قابليت‌هاي چابكي دسته‌بندي شدند. در بخش كمي، با توزيع پرسشنامه و نظرسنجي از 286 نفر از كارشناسان صنعت خودروسازي، عوامل استخراج شده در بخش كيفي به روش تحليل عاملي تأييدي صحه‌گذاري گرديدند. اين عوامل و معيارها مي‌توانند ابزار مناسبي براي مديران صنايع توليدي جهت ارزيابي، سنجش و تحليل فاصله چابكي سازمان‌هاي خود باشند. توانمندساز‌هاي چابكي، راهبرد‌هاي چابكي و قابليت‌هاي چابكي، سطح چابكي فعلي سازمان را اندازه‌گيري نموده و محرك‌هاي چابكي، سطح چابكي مورد نياز سازمان را مي‌سنجد.