پديد آورندگان :
شهركي زاد، مرضيه دانشگاه زابل - گروه خاكشناسي , غلامعلي زاده آهنگر، احمد دانشگاه زابل - گروه علوم و خاك , مير، نوشين دانشگاه زابل - گروه شيمي
كليدواژه :
عناصر كم‌مصرف , گياهان روغني , كلات , نانوتكنولوژي , نانوكود
چكيده فارسي :
سابقه و هدف: فناوري‌هاي نوين مانند بيوتكنولوژي و نانوتكنولوژي نقش مهمي در افزايش توليدات و بهبود كيفيت مواد غذايي توليد شده توسط كشاورزان ايفا مي‌كنند. شوري خاك نيز مستقيماً بر جذب عناصر غذايي اثرگذار مي‌باشد. هدف از انجام اين تحقيق، بررسي كاربرد نانو كلات با بنيان‌هاي اتيلن‌دي‌آمين‌تترا استيك‌اسيد (EDTA) و اسيد هيوميك (HA) به عنوان عامل كودي مي‌باشد.
مواد و روش‌ها: اين تحقيق به صورت آزمايش گلداني و به صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي شامل دو سطح كودي نانو كلات‌هاي آهن (اتيلن‌دي‌آمين‌تترا استيك‌اسيد و اسيد هيوميك) و دو روش كاربرد كود (محلول‌پاشي با سطح يك گرم در ليتر و خاكي با سطح 1 گرم در كيلوگرم همراه با شاهد) در سه تكرار در گلخانه تحقيقاتي دانشگاه زابل انجام شد. جهت كشت از 5 بذر آفتابگردان استفاده گرديد. همچنين اعمال تيمارها به دو صورت مصرف خاكي و محلول‌پاشي از زمان 6-4 برگي، در 4 مرحله و در فواصل زماني 15 روزه اجرا گرديد. در طول دوره آزمايش نيز گلدانها توسط آب مقطر و به روش وزني آبياري شدند. 8 هفته بعد از كشت گياه، برخي پارامترهاي رشد، ميزان كلروفيل و همچنين عناصر غذايي (آهن، روي، فسفر و پتاسيم) اندام هوايي گياه آفتابگردان (Helianthus annuus) در شرايط شوري دايمي خاك بررسي گرديد. تجزيه آماري بر اساس نرم افزار آماري SAS و آناليز واريانس دادهها بر اساس برنامه تجزيه واريانس آنووا انجام شد. ميانگين شاخصهاي اندازه‌گيري شده با استفاده از آزمون دانكن در سطح 05/0 گروهبندي شدند.
يافته‌ها: نتايج بدست آمده نشان داد اثرات متقابل نوع كود و روش مصرف آن تأثير معني‌داري بر شاخصهاي اندام‌هوايي (وزن خشك، تعداد برگ و ارتفاع بوته)، محتواي كلروفيل‌هاي برگ (a، b، كل و كارتنوئيدها) و غلظت عناصر غذايي (آهن، روي، فسفر و پتاسيم) گياه آفتابگردان داشت (p≤0.01). مقايسه ميانگين‌ها نشان داد محلول‌پاشي نانو كلات آهن با بنيان اتيلن‌دي‌آمين‌تترا استيك‌اسيد وزن خشك اندام هوايي، تعداد برگ و ارتفاع بوته (به ترتيب 1/15، 1/21 و 1/05 برابر)، ميزان كارتنوئيد برگ (1/76 برابر) و همچنين غلظت آهن در اندام هوايي (2/37 برابر) را در مقايسه با شاهد افزايش داد. همچنين در مصرف خاكي نانو كلات آهن با بنيان اتيلن-دي‌آمين‌تترا استيك‌اسيد، ميزان غلظت عناصر فسفر و پتاسيم نيز به ترتيب 1/59 و 1/94 برابر نسبت به شاهد افزايش يافت.
نتيجه‌گيري: با توجه به نتايج، كاربرد محلول‌پاشي نانوكلات آهن با بنيان اتيلن‌دي‌آمين‌تترا استيك‌اسيد اكثر پارامترهاي رشد گياه آفتابگردان را بهبود داد كه برتري اين نانو كود را نسبت به نانوكلات آهن با بنيان اسيد هيوميك در خاك‌هاي شور نشان مي‌دهد.
چكيده لاتين :
Background and objectives: Modern technologies, such as biotechnology and nanotechnology, play an important role in increasing production and improving the quality of food produced by farmers. Salinity also directly affects the absorption of nutrients elements. This study aims to investigate the use of nano-chelate with ethylene diamine tetra-acetic acid (EDTA) and Humic Acid (HA) base as fertilizer agents on Sunflower.
Materials and methods: This study was done as a pot experiment as a factorial in a completely randomized design including two levels of iron nano-chelate fertilizer (ethylene diamine tetra-acetic acid and Humic Acid) and two methods of application of fertilizers (foliar application with the level of one gram per Liter and soil application with the level of one gram per kilogram with the control) in three replications in the research greenhouse of Zabol University. Five sunflower seeds were used for cultivation. The treatments were applied in two ways that are soil use and spraying form, when plants are 4 to 6 leaves the tratments have been used in 4 steps and at intervals of 15 days. The pots were irrigated by distilled water and weighting method during the experiment period. Some growth parameters, chlorophyll content as well as nutrients (Fe, Zn, P, K) of sunflower shoot (Helianthus annuus) under permanent salinity conditions were investigated about two months after planting. Statistical analysis was performed on the basis of SAS software and Analysis of data variance was done based on ANOVA software. The mean of measured indices was categorized using Duncan test at the level of 0.05.
Results: Results showed that the interactions of fertilizer type and its method of use have a significant effect on the shoot indexes (dry weight, leaf number and plant height), leaf chlorophyll content (a, b, total and carotenoids) and nutrient concentration (Fe, Zn, P, K) of sunflower plant (p≤0.01). Comparison of the means showed that spraying EDTA-based iron nano-chelate increases dry weight of shoot, the number of leaves and plant height (1.15, 1.21 and 1.05 times, respectively), the level of leaf carotenoid (1.76 times) and also Fe concentration in the shoot (2.37 times) compared to the control. Moreover, in EDTA-based iron nano-chelate soil application, the concentration of phosphorus and potassium elements is respectively increased 1.59 and 1.94 than control.
Conclusion: According to the results, spraying EDTA-based iron nano-chelate improved most of the sunflower growth parameters, which shows the superiority of this Nano-fertilizer to HA-based iron Nano-chelate in saline soils.
