پديد آورندگان :
سيدشريفي، رئوف دانشگاه محقق اردبيلي - دانشكده كشاورزي و منابع طبيعي - گروه زراعت و اصلاح نباتات، اردبيل، ايران , سيدشريفي، رضا دانشگاه محقق اردبيلي - دانشكده كشاورزي و منابع طبيعي - گروه علوم دامي، اردبيل، ايران
كليدواژه :
ريزوبيوم لگومينوزاروم , سودوموناس , عملكرد , محدوديت آبي , ميكوريز , دانه نخود
چكيده فارسي :
به منظور بررسي مؤلفه هاي پُرشدن دانة نخود با استفاده از مدل دوتكهاي در شرايط قطع آبياري، كاربرد متانول و تلقيح بذر با كودهاي زيستي، آزمايش به صورت فاكتوريل در قالب طرح پايه بلوكهاي كامل تصادفي در سه تكرار در مزرعه اي در روستاي پيرالقر اردبيل در سال زراعي 97-1396 اجرا شد. فاكتورهاي آزمايش عبارت بودند از: كاربرد متانول در سه سطح (محلولپاشي با آب بهعنوان شاهد، كاربرد 20 و 30 درصد حجمي)، كودهاي زيستي در چهار سطح (عدم مصرف به عنوان شاهد، كاربرد مزوريزوبيوم سيسري، كاربرد توأم ميكوريز و مزوريزوبيوم سيسري، كاربرد مزوريزوبيوم سيسري با سودوموناس و ميكوريز) و آبياري در سه سطح (آبياري كامل به عنوان شاهد، محدوديت شديد آبي يا قطع آبياري در مرحله گلدهي و محدوديت ملايم آبي يا قطع آبياري در مرحله شروع غلافدهي). از مدل خطي دوتكهايي براي كمي‌كردن مؤلفه‌هاي مربوط به پُرشدن دانه استفاده شد. نتايج نشان داد بيشترين تعداد و وزن گره (بهترتيب 6/11 و 21/13 ميليگرم در بوته)، شاخص سبزينگي (28/50)، سرعت پُرشدن دانه (011/0 گرم در روز)، طول دوره و دوره مؤثر پُرشدن دانه (به ترتيب 57/39 و 2/32 روز) و عملكرد دانه (1455 كيلوگرم در هكتار) در شرايط آبياري كامل و سطوح بالاي متانول و كاربرد مزوريزوبيوم سيسري با سودوموناس و ميكوريز به دست آمد كه از يك افزايش، به ترتيب 237 و 148درصدي تعداد و وزن گره، 17/84 درصدي شاخص سبزينگي، 48/34 درصدي سرعت پُرشدن دانه، 38/21 و 3/25درصدي به ترتيب طول دوره و دوره مؤثر پُرشدن دانه، 111درصدي عملكرد دانه در مقايسه با عدم كاربرد متانول و كودهاي زيستي در شرايط قطع آبياري در مرجله گلدهي برخوردار بود. بر اساس نتايج اين بررسي به نظر ميرسد كه تلقيح بذر با كودهاي زيستي و محلولپاشي با متانول در افزايش عملكرد، سرعت و طول دوره مؤثر پُرشدن دانه در شرايط محدوديت آبي تأثيرگذار است.
چكيده لاتين :
Drought stress is the most influential factors affecting crop yield particularly in irrigated agriculture in arid and semiarid regions. Drought, being the most important environmental stress, severely impairs plant growth and development, limits plant production and the performance of crop plants, more than any other environmental factor. The impact of the drought on plant species depends on variety, severity and duration of the stress as well as on the development stage. The closing stomata which reduce transpiration and conserve water in plants is the first mechanism of plants against dehydration stress, which in turn limits CO2 fixation. One of the important strategies for increasing of carbon dioxide concentration in plants is using compounds such as methanol that can increase the concentration of CO2 in a plant will improve photosynthesis rate and growth under water deficit conditions. Among the numerous microorganisms in the rhizosphere, some have positive effects on plant growth promotion. These microorganisms are bio fertilizers such as plant growth promoting rhizobacteria (PGPR), which colonize the rhizosphere and roots of many plant species and confer beneficial effects to plants. Using rhizosphere microorganisms, particularly beneficial bacteria are an alternative strategy that can improve plant performance under stress environments and, consequently, enhance plant growth through different mechanisms. Mycorrhiza is a symbiotic association between plant roots and fungi and form symbiotic association with terrestrial as well as aquatic plants. They also impart other benefits to them including production/accumulation of secondary metabolites, osmotic adjustment under osmotic stress, improved nitrogen fixation, enhanced photosynthesis rate, and increased resistance against biotic and abiotic stresses. The mechanisms used by mycorrhiza to enhance the water relations of host plants are not amply clear, however, this may occur by increasing water absorption by external hyphae, regulation of stomatal apparatus, increase in activity of antioxidant enzymes and absorption of nutrients particularly phosphorus. Hence, application of bio fertilizers and methanol presumably looks to be a promising practice in plant yield optimization under suboptimal growth conditions. So, better understanding of chickpea physiological responses under water limitation may help in programs which the objective is to improve the grain yield under water limitation. Therefore, the aim of this study was to evaluate of grain filling components of chickpea (Cicer arietinum L.) using segmented model under irrigation withholding condition, methanol application and seed inoculation with bio fertilizers.
