تنوع ژنتيكي ارقام و ژنوتيپ‌هاي پسته از نظر مقاومت به بيماري پوسيدگي طوقه و ريشه (Phytophthora drechsleri) و ارتباط آن با ماركرهاي مولكولي SCoT

Genetic diversity of pistachio cultivars and genotypes in terms of resistance to crown and root rot (Phytophthora drechsleri) and its relationship with SCoT molecular markers

دانش تنوع ژنتيكي همراه با مديريت صحيح ژرمپلاسم را ميتوان در انتخاب ژنوتيپها در برنامههاي بهنژادي و حفاظت منابع ژنتيكي استفاده نمود. روشهاي ملكولي همراه با روشهاي آماري چندمتغيره، پتانسيل قابل توجهي جهت بررسي تنوع ژنتيكي گياهان دارند. در اين پژوهش، تعداد 20 رقم پسته در گلخانه نسبت به قارچ عامل پوسيدگي ريشه و طوقه ارزيابي شدند و صفات نمره بيماري (score)، درصد مرگ و مير و وزن خشك گياه اندازه­گيري شد. جهت بررسي تنوع ژنتيكي مقاومت به اين بيماري از 12 آغازگر مولكولي SCoT استفاده شد. ارزيابي فنوتيپي، ارقام پسته را به 4 گروه مقاوم، نيمهمقاوم، نيمهحساس و حساس تقسيم نمود. در ارزيابي تنوع ژنتيكي با آغازگرهاي SCoT، از 122 باند توليد شده 105 باند، چند شكل بودند. تجزيه خوشهاي ژنوتيپها براساس باندهاي بدست آمده مطابقت خوبي با گروهبندي فنوتيپي نداشت؛ لذا به منظور شناسايي باندهايي كه بيشترين ارتباط را با صفات فنوتيپي مربوط به مقاومت به گموز داشتند، از روشهاي رگرسيون جزئي (PLS) و رگرسيون گامبهگام استفاده شد. در رگرسيون گام به گام 7 مكان انتخاب شدند كه مقاومت به بيماري گموز را 77 تا 86 درصد توجيه نمودند و با تجزيه خوشهاي براساس اين 7 مكان، دو گروه حاصل گرديد كه از طريق تجزيه ارتباط (جدول توافق) رابطه اين گروهبندي با گروهبندي براساس صفات فنوتيپي اثبات شد .اين 7 مكان، عكسالعمل ژنوتيپهاي پسته در مقابل بيماري گموز را به مقدار زيادي توجيه نمودند كه از آغازگرهاي SCoT12، SCoT16، SCoT17 و SCoT20 توليد شدند؛ لذا براي مطالعه تنوع ژنتيكي ارقام پسته در مقابل گموز مي­توان اين آغازگرها را پيشنهاد نمود.