مطالعه تطبيقي ارث قبولي در وصيت تمليكي در فقه اسلام، حقوق ايران و مصر

“A Comparative Study of the Inheritance of Acceptance in the Possessory Will in Islam Jurisprudence, Iranian and Egyptian Law”

مطابق قول اكثر فقهاي اماميه در فرض فوت موصي له قبل از رد يا قبولي وصيت، حق رد يا قبولي وصيت به ورثه موصي له به ارث مي رسد. در مقابل، ديدگاه ديگر بين فوت موصي له قبل و بعد از فوت موصي قائل به تفكيك شده و معتقد است كه در مورد نخست وصيت باطل بوده و در مورد اخير، حق قبولي يا رد به ارث مي‌رسد. اكثر فقهاي اهل سنت قائل به اين نظر هستند. برخي نيز بر اين عقيده هستند كه اگر قصد موصي وصيت به نفع شخص موصي‌له باشد، حق قبول يا رد به ورثه وي منتقل نمي‌شود مگر اينكه اراده موصي بر انتقال حق قبول يا رد واقع شده باشد. ماده 21 قانون وصيت مصر، انتقال حق قبولي يا رد به ورثه موصي‌له را بصورت مطلق مورد پذيرش قرار داده است اما قانون ايران در اين خصوص بيان صريحي ندارد. در اين پژوهش پس از بررسي ديدگاههاي مطرح در خصوص ارث قبولي يا رد وصيت و ادله موافقين و مخالفين هر يك از اين ديدگاه ها در فقه اسلام، حقوق مصر و حقوق ايران، اين نتيجه حاصل مي‌شود كه در حقوق ايران ارث قبولي يا رد وصيت بطور مطلق مي‌تواند مورد پذيرش قرار گيرد مگر اينكه اراده موصي، وصيت به شخص موصي‌له باشد به نحوي كه با فوت وي، وصيت نيز منتفي گردد.

According to the viewpoint of the majority of “Imamieh Jurists”, in the presumption of death of legatee before the rejection or acceptance of the will, the right to reject or accept a will is inherited to the legatee’s heirs. Against, the other viewpoint distinguished between the death of legatee after and before the death of testator and they are believed that in the first case, the will is void and in the latter, the right to accept or reject is inherited. Most Sunni jurists have accepted this view. Some jurists say if testator intend the will for only legatee, right of acceptance or rejection of this will don't transfer to his heirs unless the testator intention is to transfer the right of acceptance or rejection. Article 21 of the Egyptian Code of Will accepted the transfer of the right of acceptance or rejection the legatee heirs absolutely, but Iranian law does not have a clear statement in this regard. In this research, after studying the points of view about inheritance of the right of acceptance or rejection of the will and the reasons of proponents and opponents of each views in Islam Jurisprudence, Egypt Law and Iranian Law, The result is that in Iranian Law, the inheritance of the right of acceptance or rejection of the will can be accepted absolutely; unless, the testator intend to will just for legatee, so that, the will is dissolved as a result of legatee’s death.