كليدواژه :
رتبه بندي , بازآفريني شهري پايدار , بافت تاريخي شيراز , تاپسيس فازي , FMEA
چكيده فارسي :
بيان مسئله: بافت تاريخي و فرهنگي شيراز يكي از بافت‌هاي كهن كشور است كه به دليل معماري و بافت شهري خاص خود واجد ارزش‌هاي معماري و برنامه ريزي شهري قابل توجهي است. قدمت كالبدي بافت تاريخي و به تبع آن پيچيدگي و فرسودگي شديد، مشكلات اجتماعي و اقتصادي خاص اين بافت، عاملي در راستاي افت شديد شهري و به دنبال آن اقبال كمتر ساكنين محلي در امر نوسازي و همچنين سكونت در بافت مي‌باشد.
هدف: مقاله حاضر در نظر دارد به كاربرد تكنيك FMEA و تاپسيس فازي در رتبه‌بندي محلات بافت تاريخي شيراز با هدف سنجش تحقق‌پذيري سياستهاي بازآفريني پايدار شهري(شامل مولفه‌هاي اقتصادي، مديريتي، حقوقي، قانوني، مشاركتي، اجتماعي-جمعيتي، فرهنگي-گردشگري، زيست محيطي و كالبدي-عملكردي) در محلات بافت تاريخي شيراز (درب شازده، سردزك، بازار مرغ و سنگ سياه) بپردازد.
روش:داده‌هاي موردنياز تحقيق از طريق مطالعات كتابخانه‌اي و تكميل پرسشنامه گردآوري شده است. جامعه آماري اين پژوهش را شهروندان چهار محله از محلات منطقه هشت شهرداري شيراز معادل 24871 نفر تشكيل مي‌دهد كه با استفاده از فرمول كوكران 384 نفر انتخاب و پرسشنامه متناسب با جمعيت هر محله به روش تصادفي طبقهبندي شده در سطح محلات توزيع و تكميل گرديد. به منظور تجزيه و تحليل داده‌ها از نرم‌افزار SPSS و آزمون آماري T تك نمونه‌اي و جهت رتبه‌بندي محلات از مدل FMEA و تاپسيس فازي با استفاده از روشAHP در نرم‌افزار Expert Choice بهره‌گرفته‌شده است.
يافته‌ها: يافته‌هاي مدل تاپسيس فازي نشان داد كه از مجموع محلات مورد مطالعه، محله سنگ سياه با وزن 0/618 در رتبه اول قرار گرفته است. محله بازار مرغ با وزن 0/417 در رتبه دوم، محله درب شازده با مقدار 0/265 در رتبه سوم و محله سردزك با مقدار 0/083 در رتبه آخر قرار گرفته است.
نتيجه گيري: نتايج حاصل از آزمون تي تك‌نمونه‌اي بيانگر آن است كه ميانگين كلي سياست‌ها و استراتژي‌هاي توسعه شهري با رويكرد احياء و بازآفريني در سطح محلات مزبور در سطح نامطلوبي به سر مي‌برد.
چكيده لاتين :
Background: Shiraz historical and cultural area is one of the ancient areas of the country, which has remarkable architectural and urban planning values due to its special architecture and urban context. The physical antiquity of the historical area and, consequently, its extreme complexity and therefore the specific social and economic problems of this context, is a factor in the direction of severe urban decline and consequently less local residents in renovation and housing in the context.
Objectives: The present article intends to apply the FMEA and fuzzy TOPSIS techniques in the ranking of Shiraz historical sites with the aim of assessing the feasibility of sustainable urban regeneration policies (including economic, managerial, legal, participatory, socio-demographic, cultural-tourism, environmental, and physical-functional components) in the historical areas of Shiraz (Darb Shazdeh, Sare Dozak, Bazare Morgh, and Sange Siah).
Methodology: The required data were collected through library studies and questionnaire completion. The statistical population of this study consists of citizens of four neighborhoods in eight district of Shiraz, equivalent 24871 people. Using Cochran's formula, 384 people were selected and questionnaire appropriate to the population of each neighborhood was randomly distributed and completed in the neighborhoods. In order to analyze the data, SPSS software and one-sample T-test were used, and in order to rank the neighborhoods, FMEA and fuzzy-TOPSIS were used by using AHP method in Expert-Choice Software.
Results: The findings of the fuzzy TOPSIS model showed that the Sange Siah neighborhood with a weight of 0.618 was ranked first out of all the studied neighborhoods. Bazare Morgh neighborhood with a weight of 0.470 is in the second place, Darb Shazadeh with a value of 0.265 is in the third place and Sardozak neighborhood with a value of 0.083 is in the last place. At the end of the research, appropriate strategies are presented according to the research findings.
Conclusion: The results of the one-sample T- Test indicate that the overall average of urban development policies and strategies with the approach of redevelopment and regeneration at the neighborhood level is undesirable.
