تحليل محتواي رساله هاي دكتري شهرسازي ايران با تأكيد بر رابطه دانش و پژوهش

Content Analysis of Iranian Ph.D. Theses on Urban Planning with Emphasis on the Relationship between Knowledge and Research

بيان مسئله: مروري بر نقدهاي صورت گرفته درباره­ ي شهرسازي ايران، نكات قابل ­توجهي را در رابطه باكيفيت فعاليت­هاي حرفه ­اي شهرسازي، خروجي­ هاي پژوهشي و سيستم توليد دانش آن نشان مي‌دهد. نقص­ها و كاستي­ هايي كه هر يك به‌صورت مجزا تجربه مي­كنند، حاصل يك نقص كلي در ارتباط ميان آن­ها است. برگزاري دوره­ هاي دكتري شهرسازي در دانشگاه­ هاي مختلف جهان از سابقه قابل ­توجهي برخوردار است و ماحصل پژوهشي آن تلاش در غني ساختن پايه­ ي دانش اين رشته دارد. دوره ­ي دكتري شهرسازي در ايران از سال 1347 در دانشگاه تهران آغاز شد و از سال 1388 دانشگاه ­هاي شهيد بهشتي و تربيت مدرس و پس‌ از آن دانشگاه­ هاي ديگر به اين جريان پيوستند. اما سؤال اين است كه محتواي رابطه­ ي دانش-پژوهش در شهرسازي ايران چگونه تعريف مي­شود و براي بهبود دانش شهرسازي ايران، رساله­ هاي دكتري چه حيطه ­ي محتوايي را مي­ بايست پوشش دهند؟ هدف: اين پژوهش تلاش دارد تا دريابد رساله ­هاي دكتري در اين سال­ها چه تأثير محتوايي در دانش شهرسازي ايران داشته و در سال­هاي آتي چه نقشي را مي­بايست ايفا كنند. روش: با نوع پژوهش حاضر بنيادي بوده و روش تحقيق آن تحليل محتواي كيفي است. نمونه­ هاي موردمطالعه در اين تحقيق تعداد 461 رساله­ ي دكتري شهرسازي جهاني و 123 رساله­ ي شهرسازي دانشگاه‌هاي سطح يك كشور بوده است. يافته‌ها: مطالعات صورت گرفته حاكي از آن است كه مقوله­ ي فلسفه و نظريه ­ها اولويت اول در دانش و پژوهش داخلي و جهاني در دوران معاصر بوده است. نتيجه ­گيري: درنتيجه‌ي مقايسه رابطه­ ي دانش-پژوهش داخلي و جهاني از خلال مطالعات صورت گرفته در اين مقاله، مي­توان گفت كه پژوهشگر دوره دكتري براي تعيين موضوع رساله خود مي­تواند سه هدف را دنبال كند. در پي غني ساختن دانش شهرسازي ايران برآيد؛ در راستاي دانش شهرسازي جهاني گام بردارد يا تلفيقي از اين دو هدف را مدنظر قرار دهد. مبتني بر انتخاب هر يك از اين اهداف، ليستي از اولويت­ هاي موضوعي براي پژوهشگران دوره دكتري پيشنهادشده است.

Background: A Review of the criticisms made about Iran's urban planning indicates significant points regarding the quality of professional planning activities, research outputs and its knowledge production system. It is supposed that current knowledge, research and profession defections and shortcomings that each experience individually are the result of a general flaw in the relationship between all of them. Establishing PhD planning courses in various world universities have a significant history and its research outcomes have been trying to enrich planning knowledge base. Iranian PhD Urban Planning courses began in 1968 at the University of Tehran. Since 2009, Shahid Beheshti and Tarbiat Modarres universities, then other universities have joined this movement. However, the question is how the content of the knowledge-research relationship is defined in Iranian urban planning and to improve the knowledge of Iranian urban planning, what content should Ph.D. theses cover? Objectives: This study aims to find out what effect the content of PhD Urban Planning theses in Iranian urban planning knowledge in these years and the role they should play in the coming years. Methodology: This article is a fundamental research type and the research method is based on qualitative content analysis. Therefore, 461 English PhD Urban Planning theses, 20199 English articles, 5199 Persian articles and 123 Persian PhD Urban Planning Theses were analyzed as study samples. Results: The study showed that the categories of philosophy and theories have been the first priority in both knowledge of urban planning and research of the world as well as in Iran. Conclusion: Comparing the relationship between Iranian and global knowledge-research, indicates that the PhD researchers can determine three goals to choose the subject of their theses. These goals include: enriching Iranian urban planning knowledge, take a step in the direction of global urban planning knowledge or considering a combination of these two goals. Based on the selection of each of these goals, a list of thematic priorities is proposed for PhD researchers.