شناسايي حباب‌هاي چندگانه در بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از آزمون ريشه واحد ماركوف سويچينگ راست دنباله

Identification of Multiple Bubbles in Tehran Stock Exchange Using Right-Tailed Markov Switching Unit Root Test

هدف اصلي اين مطالعه، شناسايي حباب‌هاي چندگانه در بورس اوراق بهادار تهران است. براي اين منظور از داده‌هاي ماهانه نسبت قيمت به سود در بازه 1380:1 تا 1399:3 و از رويكرد پيشنهادي هال و همكاران (1999) استفاده شده است. روش هال و همكاران (1999)، مبتني بر يك آزمون ريشه واحد غيرخطي راست دنباله است كه از فرآيند ماركوف سويچينگ پيروي مي‌كند. در واقع، يكي از رژيم‌ها به دوره‌هايي از بازار اختصاص داده مي‌شود كه بازار روند عادي خود را طي مي‌كند (نسبت قيمت به سود داراي ريشه كوچكتر يا برابر با يك است) و رژيم ديگر، شامل دوره‌هايي مي‌شود كه بازار داراي رفتار حبابي (نسبت قيمت به سود داراي ريشه بزرگتر از يك است) است. نتايج اين تحقيق نشان مي‌دهد كه نسبت قيمت به سود، در چندين بازه زماني از سال 1380 تا كنون داراي رفتار انفجاري بوده يا به عبارت ديگر، شرايط حبابي را تجربه كرده است. بررسي احتمالات هموار شده براي دوره‌هاي حبابي و همچنين ساير معيارها مانند مقدار شاخص كل اسمي و حقيقي، نسبت قيمت به سود و نسبت ارزش بازار به توليد ناخالص داخلي نشان مي‌دهد كه دوره مربوط به فروردين‌ماه 1399 تا خردادماه سال 1399 بزرگترين حباب تاريخ بورس اوراق بهادار تهران بوده است.

The main purpose of this study is to identify multiple bubbles in the Tehran Stock Exchange. For this purpose, monthly data of price to earning ratio (P/E) in the period 2001:3 to 2020:6 and the approach proposed by Hall et al. (1999) have been used. Hall et al. method is based on a nonlinear unit root test that follows a Markov Switching process. In fact, in this approach, one regime belongs to periods of the market in which the market is going through a normal course (the price-to-earnings ratio’ root is less than or equal to one), and the other regime includes periods in which the market is bubbly (price-to-earnings ratio has a root greater than one). The results of this study show that the price-to-earning ratio has had explosive behavior in several time periods since 2001, or in other words, has experienced bubble conditions. The smoothed probabilities for bubble periods as well as other criteria such as the value of the nominal and real TEPIX, price to earning ratio and the ratio of market value to GDP shows that the period from April 2020 to June 2020 is the biggest bubble in the history of Tehran Stock Exchange.