پديد آورندگان :
گودرزي، فرناز دانشگاه تهران، پرديس كشاورزي و منابع طبيعي، كرج، ايران , دلشاد، مجتبي دانشگاه تهران، پرديس كشاورزي و منابع طبيعي، كرج، ايران , منصوري، حامد سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - مركز تحقيقات و آموزش كشاورزي و منابع طبيعي استان همدان - بخش تحقيقات چغندرقند، همدان، ايران , سلطاني، فروزنده دانشگاه تهران - پرديس كشاورزي و منابع طبيعي، كرج، ايران
چكيده فارسي :
در اين پژوهش بهينهسازي دو فاكتور موثر بر توليد سبزي برگي اسفناج، كود نيتروژن و فاصله بوته روي رديف كاشت براساس اهداف چهار سناريوي اقتصادي، سلامت غذايي ، بازارپسندي و حد مطلوب توليد اسفناج رقم "Harrier" با كمك تكنيك آماري سطح پاسخ انجام گرفت. متغيرهاي مستقل شامل فاصله بوته روي رديف كاشت (7، 11 و 15 سانتي‌متر) و سطوح كود نيتروژني (صفر، 200 و 400 كيلوگرم اوره بر هكتار) در قالب طرح مركب مركزي در مزرعه تحقيقاتي دانشگاه تهران بررسيشدند. صفات وزن تر برگ، زيست‌توده، شاخص سطح برگ، كارايي مصرف نيتروژن، غلظت نيترات و كلروفيل كل به عنوان متغيرهاي وابسته مورد مطالعه قرارگرفتند. برازش دادها با معادله چند جملهاي درجه دو و بهينهسازي پاسخها با نرم‌افزار Mnitab16 انجام شد. نتايج نشان داد افزايش فاصله بوته روي رديف تنها بر محتواي كلروفيل اثر مثبت گذاشت. سطوح بالاي كود نيتروژن بر تمام متغيرهاي وابسته مورد مطالعه، بجز كارايي مصرف نيتروژن، اثر افزايشي داشت. تركيب بهينه تيمارهاي متغير مستقل و شاخص مطلوبيت براي هريك از سناريوهاي اقتصادي، سلامت غذايي، بازارپسندي و حد مطلوب به ترتيب براي فاصله بوته روي رديف 7، 48/7، 24/7 و 7 سانتي متر، كود نيتروژن 9/189، 6/60، 9/189 و 5/149 كيلوگرم بر هكتار و شاخص مطلوبيت 97/0، 77/0، 89/0 و 82/0 به‌دست آمد. بر اساس نتايج شاخص مطلوبيت، مدل سناريوي اقتصادي را در مقايسه با سناريوهاي ديگر در تعيين بهينه منابع متغير مستقل با توان بالاتري شبيه سازي ميكند.
چكيده لاتين :
In this study, optimum level of nitrogen fertilizer and plant spacing on the row were investigated in spinach cv.”Harrier” based on the aims of four scenarios: economic, health of food, marketable and optimum production, using statistical response surface methodology. The independent variables including plant spacing on the row (7, 11 and 15 cm) and nitrogen fertilizer (0, 200 and 400 kg urea ha-1), were evaluated using central composite design at Research Field of University of Tehran. Leaf fresh weight, biomass, leaf area index, nitrogen use efficiency, nitrate concentration and total chlorophyll traits were considered as dependent variables. The fitting of data to second order polynomial equation and optimization of responses was performed using Mnitab16 software. Increasing of plant spacing on the row had alone a significant effect on total chlorophyll traits. High levels of nitrogen fertilizer had an increasing effect on dependent variables, except nitrogen use efficiency. The optimum combination of variables and desirability function for economic, environmental, marketable and optimal production limit scenarios were at plant spacing on the row of 7, 7.48, 7.24 and 7 cm, nitrogen fertilizer of 189.9, 60.6, 189.9 and 149.5 kg ha-1, and 0.97, 0.77, 0.9 and 0.82, respectively. Based on desirability function results, the model possesses a high power to simulate optimum level of independent variables at economic scenario than the others.
