بررسي خصوصيات فيتوشيميايي، آنتي‌اكسيداني، ضد باكتريايي و ضد التهابي Ducrosia anethifolia (DC.) Boiss. در مراحل مختلف فنولوژي

Evaluation of phytochemical, antioxidant, antibacterial and anti-inflammatory properties of Moshgak (Ducrosia anethifolia (DC.) Boiss.) at different phenological stages

مشگك (Ducrosia anethifolia (DC.) Boiss.) يكي از گياهان دارويي متعلق به خانواده چتريان است كه استفاده از آن در درمان اختلالات عصبي توصيه شده است. هدف مطالعه حاضر بررسي تغييرات محتواي تركيب‌هاي فيتوشيميايي و فعاليت آنتي‌اكسيداني، ضد باكتريايي و ضد التهابي عصاره اتانولي گونه D. anethifolia در مراحل مختلف فنولوژي (رويشي، گلدهي و بذردهي) بود. نمونه‌برداري از سرشاخه‌هاي هوايي گياه در هر مرحله به‌صورت تصادفي انجام گرفت. محتواي فنل و فلاونوئيد كل عصاره اتانولي با استفاده از روش اسپكتروفتومتري و فعاليت آنتي‌اكسيداني با استفاده از روش به دام‌اندازي راديكال آزاد DPPH تعيين شد. فعاليت ضد باكتريايي عصاره گياه با استفاده از روش انتشار ديسك بر روي باكتري‌هاي گرم مثبت (Staphylococcus aureus و Bacillus subtilis) و گرم منفي (Escherichia coli و Pseudomonas aeruginosa) بررسي گرديد. همچنين، فعاليت ضد التهابي عصاره گياه با استفاده از روش پايداري غشاي گلبول قرمز ارزيابي شد. نتايج نشان داد كه بين مراحل مختلف فنولوژي از نظر ميزان فنل و فلاونوئيد كل و فعاليت آنتي‌اكسيداني، ضد باكتريايي و ضد التهابي تفاوت معني‌داري وجود دارد (0.05>P). بيشترين ميزان فنل و فلاونوئيد كل (به‌ترتيب 1.7 ± 148 ميلي‌گرم معادل اسيد گاليك بر گرم وزن خشك و 1.5 ± 97 ميلي‌گرم معادل كوئرستين بر گرم وزن خشك) و فعاليت آنتي‌اكسيداني، ضد باكتريايي و ضد التهابي در مرحله گلدهي به‌دست آمد. همچنين نتايج نشان داد كه عصاره گياهي مورد مطالعه اثر بازدارندگي بيشتري بر باكتري‌هاي گرم مثبت در مقايسه با باكتري‌هاي گرم منفي دارد. نتايج بيانگر آن است كه عصاره اتانولي گونه D. anethifolia مي‌تواند به‌عنوان يك آنتي‌اكسيدان، ضد باكتري و ضد التهاب اميدوار كننده در درمان بسياري از بيماري‌ها استفاده شود. همچنين، مرحله گلدهي بهترين زمان برداشت جهت بهره‌برداري دارويي از اين گونه معرفي مي‌شود.

Ducrosia anethifolia (DC.) Boiss. is one of the medicinal plants belonging to the fam. apiaceae that has been recommended as a treatment for the neurological disorders. The present study was aimed at investigating the changes in the phytochemicals content and the antioxidant, antibacterial, and anti-inflammatory properties of D. anethifolia ethanolic extract at the different phenological stages (vegetative, flowering, and seeding). The plant shoots were collected at each stage randomly. The total phenols and flavonoids contents of the ethanolic extracts were measured using the spectrophotometry method and the antioxidant activity was determined by the DPPH free radical scavenging method. The disk diffusion method was used to investigate the antibacterial activity of the plant extract against Gram-positive (Staphylococcus aureus and Bacillus subtilis) and Gram-negative (Escherichia coli and Pseudomonas aeruginosa) bacteria. Also, the anti-inflammatory activity of the plant extract was assessed using the human red blood cell stabilization method. The results showed that there was a significant difference between the different phenological stages in terms of the total phenols and flavonoids contents and the antioxidant, antibacterial, and anti-inflammatory properties (P <0.05). The highest amount of total phenols and flavonoids (148 ± 1.7 mg Gallic acid equivalents (GAE)/g dry weight and 97 ± 1.5 mg Quercetin equivalents (QE)/g dry weight, respectively) and antioxidant, antibacterial, and anti-inflammatory activities was observed at the flowering stage. The results also showed that the plant extract studied had a greater inhibitory effect on the Gram-positive bacteria than the Gram-negative ones. The results indicated that the ethanolic extract of D. anethifolia could be used as a promising agent with the antioxidant, antibacterial, and anti-inflammatory properties to treat many diseases. Also, the flowering stage could be introduced as the best harvest time for the medicinal use of this species.