بررسي عوامل مؤثر بر ازرش تجارت زعفران ايران با تأكيد بر نقش تحريم‌هاي تجاري

Investigating the Factors Affecting Iran's Saffron Trade with an Emphasis on the Role of Trade Sanctions

تجارت خارجي محصولات كشاورزي به­ علت ارزآوري بالا و پايدار نقش مهمي در گسترش صادرات و واردات كشورهاي مختلف بازي مي­كند. درميان محصولات كشاورزي، زعفران يكي از مهم­ترين كالاهاي صادراتي كشاورزي مي­باشد كه در سال­هاي اخير نتوانسته جايگاه خود را در بازارهاي جهاني حفظ و تقويت كند. براي حفظ مقام ايران -به­عنوان بزرگ­ترين توليدكننده و صادركننده زعفران- در بازارهاي جهاني و توسعه بيشتر صادرات اين محصول باارزش، شناخت عوامل مؤثر بر آن، مي­تواند گام مهمي در اين راستا باشد. از اين­رو، مطالعه حاضر به­ دنبال بررسي عوامل مؤثر بر ازرش تجارت زعفران ايران با تأكيد بر نقش تحريم­ هاي تجاري طي دوره زماني 2007-2018 با استفاده از الگوي پانل دوسويه مي­باشد. براساس نتايج، متغيرهاي حجم صادرات و واردات، اندازه اقتصاد، درآمد كشورهاي واردكننده، شاخص سطح تجارت جهاني و جمعيت اثري فزاينده و معني­ دار و متغير تحريم­هاي تجاري اتحاديه اروپا اثر منفي و معني­ دار بر ارزش تجارت دارد. با توجه به اثر مثبت و معني­ دار متغير درآمد كشورهاي واردكننده بر تجارت زعفران ايران و به منظور حفظ مقام ايران در بازار جهاني و جلوگيري از صادرات مجدد توسط كشورهاي ديگر نظير امارات و اسپانيا علي­رغم داشتن درآمدهاي بالا، پيشنهاد مي­شود سياستي اعمال شود تا زعفران به بازارهاي نهايي صادر شود. به اين مفهوم كه بازارهايي كه مصرف كننده نهايي بوده و محصول صادراتي ايران را با برند خود به كشورهاي ديگر صادر نكنند تا نام و نشان تجاري ايران محفوظ بماند.

Foreign trade of agricultural products due to high and stable exchange rate plays an important role in expanding exports and imports against various games. Among agricultural products, saffron is one of the most important agricultural exports that in recent years has been able to maintain and strengthen its position in global markets. It can be an important step to maintain the Iranian authorities - as the largest producer and exporter of saffron - in global markets and further development of the export of this product by using more information about it. Therefore, the present study seeks to investigate the factors affecting the e-commerce of Iranian saffron by being affected by the role of trade sanctions during the period 2007-2018 using a two-way panel model. Appropriate results, variables of export and import volume, economy size, importer income, world trade level index and population have a growing and significant effect and the EU trade embargo variable has a negative and significant effect on trade value. Considering the positive and significant effect of the income variable in Iran's saffron trade and in order to maintain Iran's position in the world market and prevent re-export by other theories of the UAE and Spain, despite the above conditions, a policy is proposed. Saffron can be exported to final markets.