تأثير روش مبتني بر رايانۀ «نمايش متوالي حروف» بر ناميدن سريع، آگاهي واج‌شناختي، و سيالي و دقت خواندن دانش آموزان نارساخوان دورۀ ابتدايي

پيشينه و اهداف: كمك به كودكان مبتلا به اختلال هاي يادگيري در سال هاي اوليه‌ تحصيل، با استفاده از راهكارهاي جذاب، ‌فناورانه، و در دسترس، ضرورتي است كه مي تواند براي غلبه بر اين‌گونه از مشكلات، در بسياري از موقعيت ها مانند پاندمي كويد ۱۹، متوليان تعليم و تربيت را در جهت پيشبرد اهدافشان ياري رساند. بدين ترتيب، پژوهشگران پژوهش را حاضر با هدف بررسي تأثير استفاده از روش ارائۀ متوالي حروف با استفاده از رايانه در بهبود توانايي خواندن دانش آموزان نارساخوان دورۀ ابتدايي طراحي و اجرا نمودند..روش‌ها‌: پژوهش از نوع پژوهش هاي كمّي و در چهارچوب طرح‌هاي پژوهشي تك آزمودني، و از نوع A.B.A.B يا طرح بازگشتي است. جامعۀ پژوهش حاضر دانش آموزان نارساخوان شهر اراك كه در سال تحصيلي 99-98 در اين شهر مشغول به تحصيل بودند تشكيل دادند. از ميان اين جامعه تعداد 6 نفر (2 دختر و 4 پسر) به روش هدفمند به عنوان نمونه انتخاب شده اند. ابزارهاي اندازه گيري در اين پژوهش، يك چك ليست لغت محقق ساخته، آزمون خواندن شيرازي و نيلي پور(1383)، آزمون آگاهي واج شناختي سليماني (1379) و آزمون ناميدن سريع بودند. ابزار اجراي پژوهش نرم افزاري محقق ساخته بود كه با استفاده از برنامۀ مايكروسافت پاورپوينت تهيه شده بود و در قالب نهايي برنامۀ آدوبي كپتيويت به اجرا درآمد و در آن كلمات بصورت حرف به حرف، هجا به هجا و نهايتاً بصورت كامل به دانش آموز نمايش داده شده و تلفظ مي شدند. مداخلۀ پژوهش 4 هفته به طول انجاميد. در هفتۀ اول و سوم، فقط هر روز آزمون خوانش از كلمات اجرا مي شد. در هفته هاي دوم و چهارم، آموزش همان كلمات آزمون شده در هفتۀ قبلي اجرا مي شد. ضمناً در پايان هر هفته در جلسۀ پنجم آزمون واج شناسي تكرار مي شد. آزمون هاي سيالي و دقت خواندن متن، آگاهي واج شناختي و ناميدن سريع نيز به‌صورت پيش آزمونپس آزمون در ابتدا و انتهاي اجراي مداخله اجرا شدند. تجزيه و تحليل نتايج با استفاده از نرم افزار SPSS و آزمون هاي آماري ويلكاگسون و فريدمن انجام شد.يافته‌ها: يافته هاي پژوهش گوياي آن بود كه استفاده از روش مبتني بر رايانۀ ارائۀ متوالي حروف مي تواند دقت خواندن كلمات به‌طور جداگانه، و همچنين، دقت و سيالي خواندن متن را ارتقا بخشد و دانش آموز خواهد توانست در زمان كوتاه تر و با تعداد خطاي كمتري بخواند. روش به‌كار رفته، بر آگاهي واج شناختي دانش آموزان نارساخوان نيز پيشرفتي مشهود و صعودي در طول اجراي مداخله را نشان داد. همچنين، مشخص شد كه دانش آموزان پس از استفاده از اين روش، تكليف ناميدن رنگ را با سرعت بيشتر و تعداد خطاي كمتري انجام مي دهند كه اين گوياي تأثير معنادار مثبت اين روش بر سرعت پردازش اطلاعات بود.نتيجه‌گيري: مداخلۀ اجرا شده در پژوهش حاضر، كه با استفاده از نرم افزار در دسترس پاورپوينت تهيه شده بود توانست اثربخشي قابل قبولي را براي بهبود مهارت خواندن، آگاهي واج شناختي و سرعت پردازش اطلاعات در كودكان نارساخوان به اثبات برساند. پيش بيني بودجه و نيروي متخصص جهت توليد محتواها، يا آموزش روال تهيه و به‌كارگيري اينگونه برنامه ها به معلمان مي تواند در دستور كار مراكز آموزش ابتدايي قرار گيرد. همچنين، پژوهش بر روي نمونه هايي با فراواني بيشتر مي تواند قابليت تعميم پذيري نتايج را افزايش دهد.