بررسي فقه الحديثي احاديث حاوي كلمه «معجزه»

فهم معناي كلام و مقصود اصلي سخنان معصومين (ع) توسّط دانش فقه‌الحديث صورت مي‌پذيرد. يكي از مباحثي كه نظرات گوناگوني در مورد آن وجود دارد، احاديثي است كه در آن‌ها كلمه‌ي «معجزه» به‌كار رفته است. اين احاديث خواننده را به اين نتيجه مي‌رساند كه كلمه «معجزه» در عصر معصومين (ع) رايج بوده است اين درحالي است كه در تمامي كتاب‌هاي نوشته شده تا قرن چهارم كلمه معجزه وجود ندارد. هدف از انجام اين پژوهش آن است كه آيا معصومين (ع) اين كلمه را به كار برده‌اند يا توسّط راويان، ناسخان و ... وارد احاديث شده است. در پايان پس از بررسي‌هاي به‌عمل آمده با روش توصيفي تحليلي اين نتيجه حاصل گرديد كه اين كلمه در كتاب‌هاي حديثي قرن چهارم به بعد وجود دارد كه برخي از اين احاديث، جعلي و متفرد هستند و برخي ديگر نيز دچار عارضه ادراج، زيادت و نقل به معنا شده‌اند. با مطالعه كتاب‌هاي لغت مي‌بينيم كه اين كلمه از قرن چهارم به بعد وارد اين كتاب‌ها شده است و با بهره‌گيري از دانش صرف به اين نتيجه مي‌رسيم كه وجود آن در برخي از احاديث معتبر گوياي كلمه‌ي «مَعجزه» است. براي فهم مقصود گوينده نيز با استفاده از انواع قرينه‌هاي مقامي و مقالي مي‌توان نتيجه گرفت كه كلمه‌ي «معجزه» نمي‌تواند در كلام معصومين (ع) به‌كار رفته باشد. با بررسي سندي اين روايات متوجّه مي‌شويم كه شيخ صدوق (ره) در همه آن‌ها وجود دارد لذا بنظر مي‌رسد ايشان (ره) اوّلين نفري هستند كه كلمه معجزه را وارد احاديث نموده است.