تاثير پيش‌تيمار زيستي بذر بر شاخص‌هاي جوانه‌زني، رشدي و رنگيزه گياه كتان (Linum usitatissimum L.) تحت تنش شوري

Effect of biological pre-treatment of seed on germination and growth indices and pigments of flaxseed (Linum usitatissimum L.) under salinity stress

به منظور بررسي تأثير پيش‌تيمار زيستي بر شاخص‌هاي جوانه‌زني، رشدي و رنگيزه گياه كتان تحت تنش شوري، آزمايشي به‌صورت فاكتوريل در قالب طرح پايه‌ي كاملاً تصادفي در سه تكرار در سال 1397 در دانشكده‌ي كشاورزي دانشگاه شاهد اجرا گرديد. تيمار‌هاي آزمايشي شامل چهار سطح شوري (صفر (شاهد)، 2/5، 5 و 7/5 دسي‌زيمنس بر متر) و تيمارهاي زيستي در چهار سطح (شاهد، باكتري، قارچ و برهم‌كنش قارچ و باكتري) بودند. اثر تيمار زيستي بر درصد جوانه‌زني معني‌دار بود و بالاترين درصد جوانه‌زني (99 درصد) در تيمار قارچ حاصل شد. اثر شوري و تيمار زيستي بر ميانگين مدت زمان جوانه‌زني و ضريب جوانه‌زني معني‌دار بود. كمترين ميزان مدت زمان جوانه‌زني (3/79 روز) در تيمار تلفيق قارچ و باكتري حاصل شد كه نشان از موثر بودن اين تيمار نسبت به ساير تيمار زيستي مي‌باشد. با افزايش سطح شوري ميانگين مدت زمان جوانه‌زني افزايش يافت. شوري باعث كاهش طول ريشه‌چه، ساقه‌چه و طول گياهچه شد. ميانگين‌هاي طول ريشه‌چه در سطوح مختلف شوري تيمار زيستي قارچ نسبت به تيمارهاي ديگر زيستي بالاترين مقدار را دارا بود. اثر متقابل شوري و تيمار زيستي بر كلروفيل a و كلروفيل كل معني‌دار بود. با افزايش غلظت شوري، از ميزان رنگيزه‌هاي گياهي كاسته شد. بيشترين مقدار كلروفيل a (16/52 ميكرو مول بر ميلي‌ليتر) در تيمار زيستي شاهد و شوري صفر حاصل گرديد. نتايج اين تحقيق نشان داد كه استفاده از ريزموجوداتي مانند قارچ و باكتري در تنش شوري مي‌تواند از اثرات منفي شوري بر جوانه‌زني و رشد اين گياه كم كند.

To study the effect of biological treatment on germination and growth indices and pigments of flaxseed under salinity stress, a factorial experiment in a completely randomized design was conducted in three replications at the faculty of agriculture of Shahed University in 2018. Experimental treatments were salinity at four levels (zero, 2.5, 5 and 7.5 dS/m) and biological treatments at four levels (control, bacteria (Baccillus subtilis), fungi (Macrophomina phaseolina) and combination of bacteria and fungi). Effect of biological treatment was significant on germination percentage and the highest germination percentage (99 %) obtained at fungi treatment. Effect of salinity and biological treatment was significant on mean germination time and germination coefficient. The minimum mean germination time (3.79 days) obtained at combination of bacteria and fungi treatment that shows this treatment was most effective in compared with other biological treatments. The highest mean germination time (4.45 days) obtained at the highest salinity level and showed a significant difference and 10 percentage increase in compared to the control. With increasing of salinity, mean germination time increased. Salinity reduced radicle, plumule and seedling length. The means related to radicle length at the different levels of salinity at biological treatment of fungi was highest amount in compared with other biological treatments. Interaction effect of salinity and biological treatment was significant on chlorophyll a and total chlorophyll. With increasing of salinity, reduced pigments. Maximum amount of chlorophyll a (16.52 μm.ml1-) was obtained at the control treatment of biological treatment and zero salinity. The result of this research showed that using of microorganisms such as fungi and bacteria in salinity stress, can reduce the negative effects of salinity on germination and growth of this plant.