برآورد آب مصرفي بخش كشاورزي كشور ايران و ارزيابي نتايج به دست آمده از سامانۀ WaPOR با داده هاي زميني

Estimation of water consumption in the agricultural area of Iran and evaluation of the results obtained from the WaPOR product with ground data

در اين مطالعه ميزان مصارف آب كشور ايران با استفاده از محصول تبخير‌ـ تعرق واقعي WaPOR كه توسط FAO توسعه داده شده، در سطح همۀ استان هاي كشور برآورد شده است. با در نظر گرفتن دشت هايي كه بيشتر مصارف كشاورزي ايران را دارند، ميزان حجم آب مصرف شده طي سالهاي 2010 تا 2016 ميلادي به تفكيك استاني تخمين زده شد. سپس، براي هر استان به صورت جداگانه شيب تغييرات مصارف كشاورزي استخراج شد. حجم آب مصرفي در بخش كشاورزي استان هاي خوزستان، تهران، گيلان به ترتيب طي سالهاي 2010 تا 2016 بيشترين روند افزايشي را داشته‌اند و به بياني، داراي شيب تغييرات مثبت هستند. استان هاي هرمزگان و كرمانشاه نيز بيشترين روند كاهشي در ميزان حجم آب مصرفي در بخش كشاورزي را داشته‌اند. نتايج بررسي اين دورۀ آماري هفت‌ساله، بيانگر آن است كه مصرف آب كشاورزي در سطح كشور و حجم آبياري از سالهاي 2013 به بعد روند افزايشي داشته است. براي بررسي دقت محصول WaPOR، مقادير آن با تبخير و تعرق حاصل از الگوريتم SEBAL و آمار ايستگاه لايسيمتري در دشت مياندوآب مقايسه شد. نتايج بيانگر آن است كه در غالب مناطق، مقادير تبخير‌ـ تعرق الگوريتم SEBAL نسبت به سامانۀ WaPOR بيشتر است كه با حركت به سمت ارتفاع 2 هزار متر اين اختلاف به بيشترين مقدار خود مي رسد. مقادير تبخير‌ـ تعرق واقعي لايسيمتر دانشگاه تبريز همخواني قابل قبولي با مقادير محاسباتي الگوريتم SEBAL داشت، درنتيجه حجم آب مصرفي محاسبه شده با WaPOR كمتر از مقدار واقعي برآورد شده است.

In this study, Iran's water consumption has been estimated in all provinces of Iran using the actual evapotranspiration product WaPOR which is developed by FAO. To considering the plains which have the main agricultural water consumption of Iran, the amount of water consumed was estimated for every province in the year 2010 to 2016, then the slope of changes in agricultural water consumption was determined for every one of them separately. The volume of water consumption in the agricultural area of Khuzestan, Tehran and Gilan provinces has the highest increasing trend in the period 2010 to 2016, respectively, and in other words, they have a positive slope changes. Hormozgan and Kermanshah provinces also had the largest decrease in the amount of water consumed in the agricultural area. The results of this 7-year statistical period illustrate that water consumption of agricultural and the volume of irrigation has been increasing in Iran since 2013. To evaluate the accuracy of WaPOR product, its values were compared with evapotranspiration from SEBAL algorithm and Lysimeter station statistics in Miandoab plain. The results present that in most areas, the evapotranspiration values of SEBAL algorithm are higher than the WaPOR, which reaches its maximum value by moving to an altitude of 2000 meters. The actual evapotranspiration values of the lysimeter of Tabriz University were in good agreement with the calculated values of the SEBAL algorithm, therefore the volume of water consumed calculated with WaPOR is less than the actual value.