مطالعه رابطه ميان اندازه و كيفيت بذر با دماهاي كاردينال جوانه‌زني كلزا(Brassica napus)

Study the relationship between seed size and aging on cardinal temperatures of Canola

به‌منظور مطالعه رابطه ميان اندازه و پيري بذر بر ميزان دماهاي كاردينال جوانه‌زني كلزا رقم هايولا 50، آزمايشي به‌صورت فاكتوريل در قالب طرح پايه كاملاً تصادفي با 3 تكرار اجرا شد. عامل اول، اندازه بذر بر اساس قطر ( 4 /1، 8/1، 2 و 2/2 ميلي‌متر) در نظر گرفته شد. عامل دوم سطوح مختلف كيفيت بذر با استفاده از 6 سطح پيري تسريع شده (0، 24، 48، 72، 96 و 120 ساعت در دماي 40 درجه سلسيوس و رطوبت نسبي %100) و عامل سوم نيز دماي جوانه‌زني (0، 5، 10، 15، 20، 25، 30، 35 و 40 درجه سلسيوس) بود. به منظور برآورد دماهاي كاردينال مورد نياز براي 50 درصد جوانه‌زني از مدل‌هاي بتا، بتاي اصلاح شده، دندانه‌اي و دو تكه‌اي استفاده شد. نتايج نشان داد، مدل بتا نسبت به ساير مدل‌ها سرعت جوانه‌زني را بهتر برآورد كرده است و پيري و اندازه‌هاي مختلف بذر بر مدل تغييرات تاثيري نداشت. دماي پايه در اندازه‌هاي 1/4در حدود 1/15 درجه سلسيوس بوده و با افزايش اندازه بذر تا 2/2 ميلي متر به 0/11 درجه سلسيوس كاهش يافت. نوسانات دماي بهينه در حدود 21/37 تا 21/58 درجه سلسيوس و دماي بيشينه 40/2 تا 40/8 درجه سلسيوس بود. همچنين مشخص شد، بذرها با اندازه‌هاي مختلف از نظر ترمال‌تايم داراي تفاوت معني‌دار نبوده و پيري موجب افزايش دماي پايه جوانه‌زني و ضريب ترمال‌تايم و كاهش دماي بهينه و بيشينه شدكه اين مي‌تواند ضرورت تاخيردر تاريخ كاشت در مناطق سردسيري و يا كشت زود هنگام در مناطق گرمسيري در اين نوع بذرها را نشان دهد.

To study the relationship between seed size and aging on cardinal temperatures of canola cv. Hyola 50, seed germination an experiment was conducted based on a randomized complete design with three replications. Seeds were classified in to four groups based on their diameter (1.4, 1.8, 2 and 2.2 mm) and considered as the first experimental factor. The Second factor was various durations of accelerated aging treatment (0, 24, 48, 72, 96 and 120 hours (40oC, RH=100%) and the third factor was nine constant temperatures in which seeds were germinated (0, 5, 10, 15, 20, 25, 30, 35 and 40 ˚C). Cardinal temperatures were quantified for germination fraction of 50% using four nonlinear model: beta, beta modify, dent-like and segmented. The result indicted beta model better described responses germination rate to temperature compared with others models and accelerated aging and sizes did not affect the change model base temperature was about 1.15 OC in sizes 1.4 mm and increase in size to 2.2 mm deceased to 0.11 OC. The optimal temperature range was about 21.37 to 21.58 OC and the maximum temperature was 40.2 to 40.8 OC. it was also found that different seed sizes did not have a significant difference in terms of thermal time and deterioration increased the basal germination temperature and thermal time coefficient and reduced the optimal and maximum temperature, that it can show necessity delay in planting date in cold areas or early planting in tropical areas in these types of seeds.