ارزيابي آلاينده هاي آلي كلره در تالاب شادگان با استفاده از ماهي شيربت (Barbus grypus) به عنوان يك شاخص بيولوژيك

Assessment of organ chlorine contaminants in Shadegan wetland using (Barbus grypus) as a biological index

يكي از آلاينده ­هاي خطرناك كه به تالاب شادگان وارد مي­شود، آلاينده­ هاي آلي پايدار است. اين آلاينده ­ها، به دليل چربي دوستي بالا و پايداري زياد در محيط­زيست در طول زنجيره غذايي تجمع پيدا مي­ كنند. حدود 90 درصد جذب اين آلاينده ­ها در بدن انسان از طريق غذاهايي با منشا حيواني صورت مي­ گيرد. ماهي، مسير اصلي براي ورود اين آلاينده ­ها بوده و رژيم­هاي غذايي حاوي ميزان بالاي ماهي، منجر به جذب بيش­تري اين تركيبات شده و سلامت غذايي ساكنين منطقه را به خطر مي ­اندازد. در اين مـطالعه مـيزان بي فنـيل­هاي پلي كلره و آفت كش­هاي DDTs و HCHs و HCB در گونه شيربت (Barbus grypus) جمع­آوري شده در پاييز 1386 از تالاب شادگان، توسط دستگاه گاز كروماتوگرافي (GC) ارزيابي شد. نتايج نشان داد كه غلظت مجموع PCB، مجموع DDT، مجموعHCH و HCB به ترتيـب 6/38، 11/41، 4/03 و 0/19 نانوگرم بر گرم به دست آمد. بررسـي ايزومر­هـاي آلاينـده­ هـاي مخـتلف نشـان داد كه در بين تركيبات PCB تـركـيـب PCB-28 (4/68 نانوگرم بر گرم) در بين متابوليت­هاي DDT متابوليت p,p /-DDE (8/15 نانوگرم بر گرم) و دربين ايزومرهاي HCH ايزومـر α-HCH (3/14 نانوگرم بر گرم) داراي بيش­ترين غلظت هستند. بالا بودن ميزان p,p /-DDE در نمونه­ ها بيان­گر عدم استفاده جديد از DDT بعد از تحريم آن در منطقه و بالا بودن ميزان α-HCH در نمونه­ ها بيان­گر ورود تازه HCHs صنعتي به آب و خاك منطقه است. ميزان آلاينده در نمونه­ ها پايين­تر از حد استانداردهاي ارايه شده توسط سازمان­هاي مختلف بود.

One of the dangerous contaminants that enter to the Shadegan wetland is Persistent Organic Pollutants. Lipophilic and high persistency of these contaminants laid to, accumulation across the food chain. Fish is main route for entrance of these compounds to human bodies. Approximately 90% intake of these compounds in human bodies is from marine food. Main route for entrance of these contaminants is fish and diets that contain much amount of fish, laid to high intake of these contaminates and it is dangerous for alimentary health of resident In this research levels of poly chlorinated biphenyls and some pesticides containing DDTs, HCHs and HCB in Barbus grypus that gathered in autumn 1386 form Shadegan wetland, were analyzed by Gas Chromatography (GC). Results show that concentration of PCBs, DDTs, HCHs and HCB were 6.38, 11.41, 4.03 and 0.19 ng g-1 respectively. Study of various pollutant metabolites show that among PCB congeners PCB-28 (4.68 ng g-1), among DDTs metabolites p,p/-DDE (8.15 ng g-1) and among HCHs isomers α-HCH (3.14 ng g-1) had the most concentrations. High concentration of p,p/-DDE in fish suggests that recently DDT pesticides have not been used in agriculture after their ban and High concentration of α-HCH suggests new input of HCH (Especially technical HCHs) into soil and water around this area. Concentrations of pollutants in sample were below than represented standards by various organizations.