طبقه‌بندي جوامع گياهي و ارتباط آنها با عوامل فيزيوگرافيك در جنگل دارابكلاي استان مازندران

Vegetation Classification of Darabkola Forest and Their Relation to Physiographic Factors

هدف پژوهش حاضر شناسايي و تشريح واحدهاي جامعه‌شناختي جنگل آموزشي و پژوهشي دانشكده منابع طبيعي واقع در شرق شهرستان ساري، استان مازندران است. براي اين منظور تعداد 139 قطعه نمونه 400 مترمربعي به صورت سيستماتيك- انتخابي با ابعاد شبكه 400 متري با تأكيد بر اصل توده مُعرِّف، در سطح منطقه پياده شد. طبقه‌بندي جوامع گياهي با استفاده از روش TWINSPAN اصلاح شده و روش سنتز جدولي براون-بلانكه منجر به شناسايي پنج جامعه گياهي انجيلي-ممرزستان، آزاد- بلوطستان، تاج ريزي جنگلي-راشستان، پلت- انجيليستان و فرفيون جنگلي-راشستان به‌همراه چهار زيرجامعه تيپيك بلندمازو، راش، ممرز و لرگ شد. نمايش جوامع گياهي در امتداد دو محور اول تحليل تطبيقي قوس‌گيري شده (DCA) نشان داد كه قطعات نمونه هر يك از جوامع گياهي جنگل دارابكلا حاشيه مخصوص به خود را داشته و از يكديگر متمايز هستند. نتايج تحليل رگرسيون چندگانه عوامل فيزيوگرافيكي، نشان داد كه عامل ارتفاع از سطح دريا به‌صورت معني‌دار و با ضريب تبيين بالايي با دو محور اول DCA همبستگي دارد. به‌طور كلي، نتايج اين پژوهش افزون بر معرفي و تشريح جوامع گياهي جنگل دارابكلا، مي‌تواند قابل استفاده در مطالعه‌ي زير بنايي ساير تحقيقات به‌منظور شناخت بهتر جنگل داربكلا و درك قوانين بوم‌شناختي موجود در آن باشد.

This study focused on vegetation classification of Darabkola forest in the middle part of Hyrcanian forests in north of Iran. For this purpose, 139 releves were sampled using systematic- selective method in 400 m grid dimensions by the consideration of indicator stands concept. Based on modified TWINSPAN method and Braun-Blanquet phytosociological method, five associations (Parrotio persicae-Carpinetum betuli, Zelkovo carpinifoliae-Quercetum, Solano kieseritzkii-Fagetum orientalis, Aceri velutini-Parrotietum persicae and Euphorbio amygdaloidae-Fagetum orientale) and four sub-associations (Zelkovo carpinifoliae-Quercetum castaneifoliae subasso a typical subasso Quercetosum, Zelkovo carpinifoliae-Quercetum castaneifoliae subasso Fagetosum orientale, Aceri velutini-Parrotietum persicae subasso Carpinetusum betuli and Aceri velutini-Parrotietum persicae subasso Pteroetosum fraxinifoliae) were distinguished. Demonstration of plant communities along the first two axes of detrended correspondence analysis (DCA) showed that these associations had almost distinct pattern. Also, results of multiple regression of topographic factors with the two first ordination axes of DCA indicated that elevation was the most important topographic factor in distribution of the associations in the Darabkola forests. In addition, the results of this study can lead to the more efficient management and better protection of Darbakla forest.