چكيده فارسي :
گندم يكي از مهمترين محصولات كشاورزي در ايران است كه نقش مهمي درتامين امنيت غذايي كشور دارد، بيماري پوسيدگي طوقه و ريشه گندم با عامل F. pseudograminearum ، از مهمترين بيمارگرهاي گندم است كه هر ساله موجب ايجاد خسارت‌هاي اقتصادي مي‌شود، در اين مطالعه 80 جدايه باكتري جنس باسيلوس از ريزوسفر مزارع گندم شهرستان‌هاي استان همدان؛ جداسازي شد، در آزمون كشت متقابل به ترتيب جدايه‌هاي UTB 3 و UTB 11 و UTB 22 و UTB 4 و UTB 7 با 60، 55، 37.5، 22.5 و 20 درصد بيشترين توانايي را در ممانعت از رشد قارچ F. pseudograminearum نشان دادند، در آزمون تاثير متابوليت‌هاي فرّار نيز UTB 3 و UTB 7 و UTB 11 به‌ترتيب با 54، 52 و 49 درصد بيشترين درصد بازداري از رشد قارچ را نشان دادند. اين جدايه‌ها همچنين توانايي تثبيت نيتروژن، توليد سيدروفور و آنزيم‌هاي خارج سلولي موثر در كنترل بيولوژيك (پروتئاز، ليپاز و كيتيناز) را داشتند، اما هيچكدام از جدايه‌ها قادر به توليدآنزيم فسفاتاز نبودند. بررسي‌هاي گلخانه‌اي كه به‌صورت تيمار بذور گندم با جدايه-هاي برتر انجام شد نشان داد كه جدايه UTB 3 توانست بيماري پوسيدگي طوقه و ريشه گندم را به ميزان 80.33 درصد در مقايسه با تيمار شاهد كنترل كند، همچنين اين جدايه توانست موجب افزايش شاخص‌هاي رشدي گندم (طول ساقه و وزن خشك ريشه)، در حضور و عدم حضور قارچ بيمارگر گردد. لذا اين جدايه به عنوان جدايه برتر جهت كنترل بيماري پوسيدگي طوقه و ريشه و افزايش شاخص‌هاي رشدي گندم معرفي مي‌گردد.
چكيده لاتين :
Wheat is one of the most important agricultural products in Iran, that plays an important role in ensuring food security. Crown and root rot disease by F. pseudograminearum is one of the most important pathogens that cause economic damages every year. In this study, 80 isolates of Bacillus were isolated from wheat rhizosphere. In dual-culture test, 3, 11, 22, 4 and 7 isolates with 60, 55, 37.5, 22.5 and 20% maximum ability, respectively. In effect test of volatile metabolites on inhibination the growth of F. pseudograminearum, 3, 7 and 11 with 54, 52 and 49% showed the highest percentage of inhibition of fungal growth. These isolates were also capable of nitrogen fixation, production of siderophore and extracellular enzymes involved in biological control (protease, lipase and chitinase), but none of the isolates were able to produce phosphatase enzyme. Greenhouse studies by treating wheat seeds with selected isolates showed that 3 was able to control crown and root rot of wheat by 80.33% compared to the control treatment. Also, this isolate could increase the growth indices of wheat (stem length and root dry weight) in the presence and absence of pathogenic fungi. Therefore, this isolate, after further studies can be introduced as a superior isolate to control crown and root rot disease and promote wheat growth.
