بررسي پويايي رشد درختان ارس دو منطقه حفاظت‌شده و تحت تأثير چراي دام در جيش آباد زنجان با استفاده از دانش گاهشناسي درختي

درخت ارس از سوزني‌برگان بومي ايران است كه رويشگاه‌هاي آن در مناطق وسيعي از كشور وجود داشته و عاملي براي جلوگيري از فرسايش خاك به شمار مي‌آيد. با اين‌حال، مشكل اغلب ارسستان‌هاي ايران، كمبود زادآوري طبيعي است. ازاين‌رو، هدف اين پژوهش بررسي وضعيت زادآوري ارس‌ها در ذخيره‌گاه جيش آباد (شمال زنجان) در مقاطع مختلف زماني بر اساس مطالعات گاه‌شناسي درختي است. به‌منظور انجام اين تحقيق، دو پلات به‌صورت تصادفي در منطقه حفاظت‌شده و تحت تأثير چراي دام مشخص و از كليه درختان واقع در هر پلات با هر قطري يك نمونه به‌وسيله مته سال‌‌­­سنج برداشت گرديد. پس از آماده‌سازي سطح نمونه‌ها در آزمايشگاه، پهناي حلقه‌هاي رويش اندازه‌گيري شده و تطابق زماني انجام شد. نتايج نشان داد كه تعداد درختان در منطقه حفاظت‌شده بيشتر از منطقه تحت چرا مي‌باشد. ميانگين قطر برابرسينه درختان در منطقه حفاظت‌شده كمتر بوده ولي از لحاظ ميانگين سني، مسن‌تر از درختان منطقه تحت چرا مي‌باشند. در منطقه حفاظت‌شده تعداد درختان در طبقه سني 20-10 سال، قابل‌توجه بود كه نشان از زادآوري در دو دهه اخير داشت؛ درحالي‌كه در منطقه تحت چرا بعد از بازه زماني 1365-1355 استقرار درختان جديد مشاهده نشد. از نتايج به‌دست‌آمده مي‌توان نتيجه گرفت تأثيرات چراي دام سبب عدم زادآوري درختان ارس گرديد و الگوي رويش درختان را نيز دستخوش تغييراتي نمود؛ به شكلي كه از فرم رويش طبيعي پيروي نمي‌كنند.