نشانه شناسي فرهنگي نقوش خالكوبي زنان بختياري ساكن خوزستان

هنرهاي بومي و قومي، بخش تحسين برانگيز ميراث فرهنگي هستند در اين ميان خالكوبي، رسمي ديرينه محسوب مي شود كه در سراسر جهان عملي رايج به شمار مي رود. در كشورمان ايران نيز، عمل خالكوبي ميان اقوام گوناگون قدمتي ديرينه دارد. در بين اقوام بختياري نيز اين عمل مرسوم بوده است. خالكوبي زنان بختياري ساكن خوزستان جلوه اي از فرهنگ اقوامي است كه باورها و اعتقاداتشان را به صورت نقش بر متن بدنشان متجلي مي سازند. اين پژوهش با استفاده از روش مردم نگاري و نشانه شناسي فرهنگي به ارزيابي نقوش خالكوبي زنان بختياري ساكن خوزستان مي پردازد. هدف از پژوهش حاضر اين است كه با رويكرد نشانه شناسي فرهنگي و با تاكيد بر آراي يوري لوتمان، نقوش خالكوبي حك شده بر متن بدن زنان بختياري منطقه خوزستان، معناي آن و همچنين تاثير فرهنگ، باورها و اعتقادات اين مردمان را واكاوي كند. روش تحقيق توصيفي ـ تحليلي است وگردآوري اطلاعات علاوه بر منابع كتابخانه اي، از طريق مصاحبه و مشاهده ي ميداني صورت گرفته است. نتايج حاصل از پژوهش نشان مي دهد كه خالكوبي زنان بختياري به دلايل گوناگوني چون تزيين و آراستن، درمان و شفا يافتن، خاصيت جادويي و مقابله با نيروهاي مافوق طبيعي و همچنين محافظت زن باردار در برابر موجود آل به كار مي رود. هنرمند بختياري آثار خود را با الهام از طبيعت و جهان موجود مي سازد كه در اين ميان نقوش كيهاني، هندسي انتزاعي، جانوري، گياهي، زيورآلات، اشيا و در برخي مواقع نقوش انساني قابل توجه است. برخي از نقوش مانند خورشيد، ستاره، چليپا، بز كوهي، آل باوري و ... نمادين هستند و حضوري ديرينه در فرهنگ كهن ايل بختياري دارند.