شناسايي و ارزيابي عوامل ساماندهي بصري موثر بر بهبود سيماي كالبدي روستاهاي ايران

Identifying and Evaluating the Visual Organization Factors Affecting the Improvement of the Physical Appearance of Iranian Villages

سيما و منظر روستايي به‌عنوان عناصر مؤثر بر درك بصري مردم از محيط، يكي از مسائل مهم امروزي بوده كه در حال حاضر براي متوليان و برنامه‌ريزان روستايي قابل‌تأمل است. از آنجايي كه ماهيت طراحي و نظارت بر جنبه‌هاي بصري مؤثر در غني‌سازي و شكلگيري محيط روستايي و تجربه روستاييان از سيماي كالبدي آن، با كاستي‌هايي رو‌به‌رو است، جهت تشريح بيشتر، شناسايي عوامل ساماندهي بصري و بررسي ميزان اثرگذاري آن بر سيماي كالبدي روستا ضرورت دارد. اين پژوهش از لحاظ ماهيت، اكتشافي و از حيث روش گردآوري داده‌ها، توصيفي - پيمايشي است. داده‌هاي موردنياز تحقيق از طريق تحليل محتواي اسنادي و پيمايش دلفي گردآوري شد. جامعه آماري در بخش دلفي، 21 نفر و در بخش پيمايشي، 265 نفر متخصص است كه پس از تأييد روايي و پايايي پرسشنامه توسط اساتيد و تكنيك آلفاي كرونباخ، مورد پرسشگري قرار گرفتند. در اين پژوهش جهت تحليل داده‌ها از آزمون T تك‌نمونه‌اي، ضريب همبستگي پيرسون و تحليل رگرسيون استفاده شد كه نتايج نشان داده است؛ از 53 شاخص ارزيابي‌شده در ابعاد چهارگانه شامل: زيبايي‌شناختي - فرمي، كاركردي - فعاليتي، ادراكي - شناختي و طبيعي - زيستي، شاخص‌هاي تزيينات و مواد و مصالح با امتياز وزني كل (4/52) بيشترين اثرگذاري و شاخص تعادل با امتياز (2/24) كمترين اثرگذاري را بر ساماندهي بصري روستا دارند. همچنين نتايج حاصل از تحليل رگرسيون نشان داده است؛ 61 درصد از عوامل ساماندهي بصري، موجب بهبود سيماي كالبدي روستا مي‌شود، كه از ميان عوامل چهارگانه، عامل ادراكي-شناختي با ضريب تأثير 0/378 بيشترين اثر را بر بهبود سيماي كالبدي روستا دارد.

Today, the nature of the design and monitoring the visual aspects affecting the enrichment and formation of the rural environment and the villagers’ experiences of its physical appearance face shortcomings. It is necessary to identify the factors of the visual organization and study its effect on the physical appearance of the village to provide a more comprehensive description of this phenomenon. This research is exploratory in nature and descriptive survey in terms of the data collection method. The data required for the research were collected through documentary content analysis and the Delphi survey. The statistical population consists of 10 people in the Delphi section and 265 experts in the survey section who were interviewed after the validity and reliability of the questionnaire was confirmed by professors and Cronbach's alpha technique. To analyze the research data, one-sample t-test, Pearson correlation coefficient and Regression Analysis were used, the results of which showed that out of 53 evaluated indicators in four aspects of aesthetics-formal, activity-functional, cognitive-perceptual, and biological-natural, decorations and materials had the highest effect with an overall weight of 4.52, and the balance indicator with the score of 2.24 had the lowest impact on the visual organization of the village. Furthermore, the research findings showed a significant positive relationship between the stated factors and indicators. According to the regression analysis, 61% of the factors of the visual organization result in improving the physical appearance of the village. Among the four factors, the cognitive-perceptual factor with the impact factor of 0.378 had the most effect on the improvement of the physical appearance of the village.