واكاوي شرايط آكوستيكي مساجد تاريخي تبريز از منظر گونه بندي حجمي و فرمي

Analysis of the acoustic conditions of the historical mosques of Tabriz from the perspective of volumetric and formal classification

صدا يكي از عوامل مهم در ايجاد حس مطلوب در يك مسجد است و مي‌تواند به‌عنوان واسطه‌اي حسي براي برقراري ارتباط روحي با خدا باشد. از سويي ديگر فاكتورهاي معمارانه متعددي بر كيفيت آكوستيك تأثير مي‌گذارند و لذا مي‌توان صدا را عامل ارتباط‌دهنده معماري به عملكرد مسجد دانست. پژوهش حاضر به‌منظور ارزيابي شرايط آكوستيكي كاربري مسجد، دو حالت ايستاده و نشسته را به‌منظور شبيه‌سازي حالات نمازگذار اندازه‌گيري ميداني نموده است. فرم و حجم دو پارامتر معماري مدنظر و نوفه زمينه[i]، زمان واخنش[ii] و تراز فشار صدا[iii] سه متغير آكوستيكي مطالعه بوده و 15 مسجد تاريخي تبريز در 4 رده حجمي و 5 دسته فرمي مورد آزمون قرار گرفته‌اند. استناد مطالعه استاندارد [iv]3382 بوده و سنجش‌ها با تجهيزات شركت B&K و دوربين صوتي انجام يافته است. نتايج پژوهش نشان مي‌دهد دسته‌بندي فرمي مورد نظر مطالعه تأثير چنداني در وضعيت آكوستيكي ايجاد نمي‌كند و عمده تفاوت‌ها ناشي از تغييرات حجمي است. همين امر وجود شناسه صوتي مشخصي را براي مساجد تاريخي در تبريز به اثبات مي‌ر‌‌ساند كه منبعث از ساختار اجرايي مصالح است. نمونه‌ها عناصر ساختاري مشتركي همچون قوس‌ها، جداره‌هاي برآمده، گوشه‌سازي‌ها، تزييناتي چون كاربندي، سطح ستون‌ها و ... با مصالح يكسان دارا هستند كه با پخش و پراكنش صدا سبب ايجاد بازخوردهاي آكوستيكي مشابه مي‌شوند.

Sound is one of the important factors in creating the desired feeling in a mosque and can be used as a sensory inductor to establish a spiritual relationship with God. On the other hand, several architectural factors affect the acoustic quality and therefore sound can be considered as a link between architecture and mosque performance. In order to evaluate the acoustic conditions of the mosque, the present study has measured the two standing and sitting positions in order to simulate the prayer positions. form and volume are the two considered architectural parameters and Background Noise, Reverberation Time and Sound Pressure Level are the three acoustic variables studied and 15 historical mosques of Tabriz have been tested in 4 volumetric and 5 formal categories. The study was cited in ISO 3382 and the measurements were performed with B&K equipment and Acoustic Camera. The results show that the formal classification of the study does not have much effect on the acoustic status and the main differences are due to volume changes. This proves the existence of a specific sound ID for historical mosques in Tabriz, which originates from the executive form of materials. Samples have common structural elements such as arches, protruding walls, corners, decorations such as ‘karbani’, column surface, etc. with the same materials that cause similar acoustic feedback by sound propagation.