كليدواژه :
حافظ , غزليات , گزاره هاي امري , معاني ثانويه , سبك فردي
چكيده فارسي :
بررسي معنايي- منظوري گزاره‌هاي امري از موضوعات مرتبط با بلاغت (علم معاني) است. در نتيجه اين بررسي مي‌توان جهت‌گيري انديشه و دل‌سپردگي شاعران را به موضوعات مختلف دنبال كرد؛ زيرا معمولا برداشت اوليه از گزاره‌هاي امري، امر و دستور است، درحالي‌كه شاعران از گزاره‌هاي امري، معاني و اغراض مختلفي را در نظر دارند و اين موضوع در اشعار حافظ با توجه به ساختار تعليلي- استنتاجي بيشتر جملات امري اهميت بيشتري دارند؛ در اين مقاله، گزاره‌هاي امري حافظ در 250 غزل نخست ديوان حافظ به روش تحليل محتوا (رويكرد توصيفي- تحليلي) بررسي شده‌اند و در نهايت مشخص شده كه در 250 غزل نخست ديوان حافظ (معادل 2098 بيت)، در 724 بيت، جمله امري (554 بيت داراي امر مثبت و 170 بيت داراي امر منفي) وجود دارد و حافظ از اين منظر، امركننده بزرگي است. از اين تعداد، بسامد جملات امري با معاني تمنايي و ارشادي بالاست و شايد يكي از دلايل تفال‌زدن به ديوان حافظ همين موضوع باشد. در بيش از 35 درصد اين ابيات، از ساخت جملات مركب امري- تعليلي/ استنتاجي استفاده شده، به گونه‌اي‌كه خواننده پس از خواندن آن جملات امري، از نظر ذهني اقناع مي‌شود و تلخي نصيحت را فراموش مي‌كند. در اين مقاله همچنين جملات امري حافظ، بر اساس نوع گوينده، مخاطب و طلب بررسي شده‌اند و در تمام موارد سعي شده بين نتايج و سبك فردي حافظ ارتباطي جست‌وجو شود.
چكيده لاتين :
Examining the meaning of imperative propositions is one of the topics related to rhetoric (semantics). As a result of this study, it is possible to follow the orientation of poets' thoughts and interests on various topics; Because usually the initial interpretation of imperative propositions is imperative and order, while poets consider different meanings and intentions of imperative propositions, and this issue is more important in Hafez's poems due to the analytical-inferential structure of imperative sentences; A topic that unfortunately has not been well explored. Therefore, in this article, Hafez's imperative propositions in the first 250 lyric poems of Hafez's Divan have been studied by content analysis method (descriptive-analytical approach) and finally it has been determined that in the first 250 lyric poems of Hafez Divan (equivalent to 2098 bits), in 724 verses,there are imperative sentences (554 beits have a positive imperative and 170 beits have a negative imperative) and Hafez is a great imperativeer from this point of view.Of these, the frequency of imperative sentences with the meanings of desire and guidance is high, and perhaps this is one of the reasons for Fortune telling with Divan Hafez.In more than 35% of these poems, the construction of compound imperative sentence-analytic / inferential sentences is used, in such a way that the reader, after reading those imperative sentences, is mentally convinced and forgets the bitterness of the advice. In this article, Hafez's imperative sentences are also examined based on the type of speaker, audience and demand, and in all cases, an attempt is made to find a connection between Hafez's personal style and its results.
