اهميت روش تيكه‌نگاري صوتي در مطالعات اقيانوس‌شناسي

Application of Acoustic Tomography method to oceanographic studies

پايش پيوسته و بلند مدت دما و جريان‌هاي اقيانوسي به‌منظور درك بهتر ديناميك اقيانوس‌ها و همچنين بررسي اثر گرمايش جهاني بر اقيانوس‌ها حائز اهميت است. روش تيكه‌نگاري صوتي[i] يكي از ابزارهاي كارآمد جهت پايش اقيانوس‌ها است. روش تيكه‌نگاري صوتي براساس قانون زمان طي شده امواج صوتي و با محاسبه اختلاف زمان رسيدن امواج صوتي در ايستگاه‌هاي مختلف، خصوصيات جريان آب را محاسبه مي‌كند. دستگاه‌هاي تيكه‌نگاري صوتي اقيانوسي با ارسال امواج صوتي با بسامد كمتر از 1 كيلوهرتز، قادرند دما و سرعت جريان‌ را در مقياس ده هزار كيلومتري اندازه‌گيري نمايند. در اين تحقيق علاوه‌بر بررسي مباني تئوري روش تيكه‌نگاري صوتي، پژوهش‌هاي انجام شده در اين خصوص مورد مطالعه قرار گرفته است. با توجه به انتقال فناوري تيكه‌نگاري صوتي به ايران، با به‌كارگيري اين روش در شمال اقيانوس هند و جريان‌هاي ورودي به تنگه هرمز، اطلاعات ارزشمندي در اختيار محققان قرار خواهد گرفت.

Continuous/long-term monitoring of ocean temperatures and currents is important to better understanding of ocean dynamics as well as to study the effect of global warming on the oceans. Acoustic Tomography (AT) is one of the most effective techniques for monitoring the oceans. The AT technique calculates the flow characteristics based on the travel time law of the acoustic waves and computes the difference in the time of arrival of the acoustic signals at different stations. Oceanic AT instruments measure the temperature and currents in the scale of tens of thousands of kilometers by transmitting acoustic waves of less than 1 kHz. In this research, firstly, the theoretical fundamentals of the AT technique are discussed, then, the important researches are investigated. Due to the technology transferring of AT systems to Iran, applying this technique in the northern Indian Ocean and the Strait of Hormuz will provide valuable information to the researchers and decision-makers.