مقايسه كارايي فني و اقتصادي مزارع توليدكننده ماهي قزل آلاي حاصل از تخم چشم زده وارداتي و توليد داخل

در فرآيند پرورش ماهي قزل­ آلا وجود ضريب تبديل غذايي كمتر برخي از تخم ­هاي چشم­ زده­ وارداتي نسبت به تخم ماهي توليد داخل سبب جذابيت به كارگيري اين نهاده خارجي شده است. از طرف ديگر قيمت نوع وارداتي به مراتب بالاتر بوده و احتمال عدم تامين هميشگي آن به همراه مخاطرات وارد شدن عوامل بيماري نيز تهديدي براي پايداري توليد و امنيت غذايي خواهد بود. بدين صورت استفاده از تخم ­چشم ­زده داخلي در مقابل توليد شده خارجي آن از يك طرف با استقبال كمتري در كشور ايران روبرو است و از طرف ديگر به دليل ايجاد احتمال ناپايداري و اختلال در توليد داخلي به عنوان يكي از چالش هاي اصلي در توليد قزل­ آلاي اين كشور مطرح مي ­باشد؛ به طوري كه بكارگيري يا عدم استفاده از تخم ­چشم­ زده وارداتي را با ترديد مواجه كرده است. با اين توصيف، مطالعه حاضر جهت يافتن راه حلي براي مسئله فوق طراحي گرديد. بدين منظور از مفهوم كارايي اقتصادي و رهيافت تحليل پوششي داده­ها در بين مزارع داراي مجوز تكثير-پرورش و مراكز تفريخ_ پرورش استان مازندران استفاده شد. براساس نتايج، اين دو گروه مزارع تقريباً بهره­برداري مناسبي از نهاده­هاي توليد خود دارند؛ به ­طوري ­كه ميانگين كارايي فني در بين آنها 87 درصد است. با اين حال تمايز اصلي مزارع در كارايي تخصيصي است كه نهايتاً موجب شده تا ميانگين كارايي اقتصادي هر دو تيپ مزرعه كمتر از كارايي فني و در حدود 43 درصد باشد. همچنين توليد حاصل از تخم داخلي داراي ميانگين كارايي اقتصادي بيشتري (41 درصد) نسبت به توليد حاصل از تخم وارداتي (38 درصد) است. بنابراين تغيير ساختار توليد مزارع استان مازندران از حالت صرفاً وابسته به اين نهاده وارداتي به سمت ساختار تكثير تخم چشم ­زده ايراني مي ­تواند قابل توصيه باشد. كاهش قيمت خوراك ماهي و استفاده از فناوري سرمايه ­بر به جاي كاربر نيز به عنوان راه حل ديگري جهت تضمين كارايي اقتصادي و نيز پايداري امنيت غذايي در استان مازندران شناسايي شد.