كمي‌سازي جوانه‌زني ارقام كلزا با استفاده از مدل زمان رطوبت دمايي

Quantification of the rapeseed cultivars germination using hydrothermal time model

اين مطالعه با هدف پيش‌بيني شاخص‌هاي جوانه‌زني پنج رقم‌كلزا شامل هايولا401، دلگان، RGS003، هايولا4815 و زابل10 انجام شد. آزمايش به‌صورت فاكتوريل و در قالب طرح كاملاً تصادفي، شامل تيمارهاي دما در شش سطح پنج، 10، 15، 20، 25 و 30 درجه سلسيوس و پتانسيل آب در پنج سطح ، (0, -0.3, -0.6, -0.9 ,-1.2 Mpa) مگاپاسكال در سه تكرار انجام شد. كاربرد اين مدل در پيش‌بيني جوانه‌زني دو رقم RGS003 و هايولا4815 با ضرايب تبيين 904/0 و 900/0 و مجذور ميانگين مربعات خطا 0.084 , 0.081 داراي بالاترين عملكرد بود. دماي پايه رقم هايولا 401 برابر با 2/37 درجه سلسيوس و در ساير ارقام برابر با صفر به‌دست آمد. دماي بهينه از 23/36 درجه سلسيوس در رقم زابل10 تا 29/76 درجه سلسيوس در رقم هايولا 401 متغيير بود. ميانگين پتانسيل آب پايه جمعيت از 3/0- مگاپاسكال در رقم زابل10 تا -0.134 مگاپاسكال در رقم هايولا 4815 در بين ارقام كلزا تفاوت داشت. مدل بردفورد، برازش مناسبي به داده‌هاي ارقام مختلف كلزا داشت. پيش‌بيني مدل از شاخص‌هاي جوانه‌زني، حاكي از تفاوت مقادير شاخص‌ها بين ارقام بود. برازش مدل نشان داد كه شاخص‌هايي مثل ضريب زمان رطوبت دمايي در جمعيت از توزيع نرمال تبعيت مي‌كند. با توجه به واريانس دماهاي كاردينال و نيز پاسخ رطوبتي مشاهده شده در درون رقمها، تحقيقات اصلاحي جهت كاهش واريانس مذكور و ايجاد يكنواختي جوانه زني در ارقام توصيه مي شود.

The objective of this study was to predict the hydrothermal time parameters of five rapeseed cultivars germination using Bradford’s approach. The experiment was a completely randomized in a factorial arrangement of treatments with three replications. The factors were temperature at 6 levels (5, 10, 15, 20, 25 and 30°C) and 5 levels of water potentials (0, -0.3, -0.6, -0.9 and -1.2 Mpa). Application of this model had the highest performance in germination predicting of two cultivars RGS003 and Hayola 4815 with 0.904 and 0.900 coefficients of determinations and the 0.084 and 0.081 mean squared errors, of respectively. Base temperature was 2.37°C for Hyola401 and in other cultivars was 0°C. Optimum temperature was variable from 23.36°C in Zabol10 to 29.76°C in Hyola401. The mean base water potential varied from -0.3 in Zabol10 to -0.134 MPa in Hyola4815 between cultivars. The Bradford model fit well with data from different rapeseed cultivars. Model prediction of germination indices indicated Fitting of the model showed that indicators such as temperature-humidity coefficient in the population followed the normal distribution. While a large percentage of the population is around the average, large variances in cardinal temperatures and hydrotime parameters within cultivars necessitate further reaserches to improve the germination uniformity of rapeseed cultivars.