بررسي رژيم‌هاي تغذيه‌اي مختلف روي برخي صفات كمي و كيفي علوفه‌اي زرين گياه (Dracocephalum kotschyi Boiss) تحت تنش كم‌آبي

Investigate different nutritional regimens on some forage quantitative and qualitative traits of Dracocephalum kotschyi Boiss under water deficit stress

به‌منظور ارزيابي تأثير رژيم‌هاي آبياري و كودي مختلف بر صفات كمي و كيفي زرين گياه، آزمايشي در سال زراعي 97-1396 در مزرعه تحقيقاتي دانشگاه تربيت مدرس، به‌صورت اسپليت پلات و در قالب بلوك‌هاي كامل تصادفي در سه تكرار انجام شد. عامل تنش كم‌آبي با چهار سطح (آبياري مطلوب، ملايم، متوسط و شديد، به‌ترتيب آبياري بعد از تخليه 20، 40، 60 و 80 درصد آب قابل استفاده) در كرت‌هاي اصلي و عامل سيستم‌هاي كودي با پنج سطح (كود شيميايي اوره، كود زيستي نيتروكسين، ورمي‌كمپوست، آزوكمپوست و عدم كاربرد كود) در كرت‌هاي فرعي قرار گرفتند. نتايج نشان داد كه بيشترين وزن تر برگ با 1797 كيلوگرم در هكتار و زيست‌توده كل با 2957 كيلوگرم در هكتار در شرايط تنش كم‌آبي ملايم و با كاربرد كود شيميايي اوره و همچنين بيشترين درصد ماده خشك قابل هضم در تيمار آزوكمپوست در شرايط تنش كم‌آبي متوسط با 57/8 درصد توليد شد. بيشترين درصد پروتئين خام در شرايط تنش كم‌آبي شديد با19/72 درصد به‌دست آمد و تنش كم‌آبي متوسط با 18/04 درصد در رتبه دوم قرار گرفت. بيشترين درصد قندهاي محلول در آب و الياف نامحلول در شوينده خنثي، به‌ترتيب در شرايط تنش كم‌آبي متوسط و عدم استفاده از كود متوسط (22/06 درصد) و در شرايط تنش كم‌آبي شديد با كاربرد كود اوره به‌دست آمد. با توجه به اين‌كه علاوه بر انتخاب علوفه‌اي با كيفيت بالا، بايد به توليد اندام هوايي مناسب نيز توجه شود، تيمار تنش ملايم با كاربرد كود شيمييايي با 32 درصد توليد بيشتر نسبت به شاهد، توصيه مي‌شود.

To investigate the effects of fertilizer regimes on quantitative and qualitative traits of Dracocephalum kotschyi Boiss, a field experiment at three replications with the Split Plate arrangement in a completely randomized block design was conducted in the Research Field of Tarbiat Modares University during the 2017-18 growing season.Water deficit stress (irrigation after discharging 20 (optimal irrigation), 40 (mild water deficit stress), 60 (moderate water deficit stress) and 80% (severe water deficit stress) of water used (available water)) in the main plot and fertilizer regime (urea, nitroxin, vermicompost, azocompost and no fertilizer) in the subplot were studied. The results showed that the highest leaf fresh weight (1797 kg ha-1) and total biomass (2957 kg ha-1) were obtained by application of urea in mild water deficit stress condition and the highest dry matter digestibility percentage was observed in azocompost treatment in moderate water deficit stress condition (57.8%). The highest crude protein was produced in severe water deficit stress condition (19.72%) and moderate water deficit stress (18.4%), respectively.. The highest percentage of water soluble carbohydrate and neutral detergent fiber were obtained from no fertilizer in moderate water deficit stress (22.06%) and application of urea in severe water deficit stress conditions, respectively. Mild water deficit stress application to produce high biomass is recommended for Dracocephalum kotschyi Boiss. According to the results, application of urea in mild water deficit stress was selected as the best treatment to produce forage 32% more than control.