پاسخ ژنوتيپ‌هاي مختلف كينوا (Chenopodiumquinoa) به تاريخ كاشت از نظر صفات مورفولوژيك، عملكرد و اجزاي عملكرد در شهرستان گرمسار

Response of different quinoa (Chenopodiumquinoa) genotypes to planting date in terms of morphological traits, yield and yield components in Garmsar region

به‌منظور بررسي امكان توليد گياه كينوا در منطقه گرمسار، آزمايشي به‌صورت فاكتوريل و در قالب طرح بلوك­هاي كامل تصادفي با سه تكرار، در سال زراعي 98-1397در ايستگاه تحقيقات كشاورزي شهرستان گرمسار انجام شد. در اين آزمايش، فاكتور اول، تاريخ كاشت در سه سطح 15 اسفند، يك و 15 فروردين و فاكتور دوم، سه ژنوتيپ كينوا (Q26، Q29 وTiticaca ) بود. نتايج تجزيه واريانس نشان داد اثر تاريخ كاشت براي كليه صفات مورد بررسي، بجز شاخص برداشت معني­دار بود. همچنين، ژنوتيپها از نظر كليه صفات مورد بررسي بجز طول خوشه با هم اختلاف معنيدار داشتند. رقم Titicaca در تاريخ كاشت 15 اسفند، بالاترين عملكرد را داشت (2276 كيلوگرم در هكتار). با تاخير در كاشت بهاره، ميزان عملكرد و اجزاي عملكرد دانه كاهش يافت.تاريخ ﮐﺸﺖ 15 ﻓﺮوردﯾﻦ، ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ ﮐﻠﯿﻪ ﺻﻔﺎت ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﺑﻪوﯾﮋه ﻋﻤﻠﮑﺮد )ﮐﺎﻫﺶ ﺣﺪود 50 درﺻﺪ( ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ دو ﺗﺎرﯾﺦ ﮐﺎﺷﺖ دﯾﮕﺮ ﺷﺪ. ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﯽ ﺳﺎده ﻓﻨﻮﺗﯿﭙﯽ ﺑﯿﻦ ﺻﻔﺎت ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ ﻋﻤﻠﮑﺮد داﻧﻪ در ﻫﮑﺘﺎر، ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﯽ را ﺑﺎ ﻋﻤﻠﮑﺮد در ﺑﻮﺗﻪ )0/877( و ﺳﭙﺲ ﺑﻪﺗﺮﺗﯿﺐ ﺑﺎ ﺷﺎﺧﺺ ﺳﻄﺢ ﺑﺮگ )0/832(، وزن ﺧﻮﺷﻪ )0/815( و ﺗﻌﺪاد ﺷﺎﺧﻪ در ﺑﻮﺗﻪ )0/745( داﺷﺖ.

In order to investigate the possibility of quinoa producing in Garmsar, Iran, a factorial experiment conducted in randomized complete block design with three replications in 2018-2019 growing season at Garmsar Agricultural Research Station. The factors were planting date at three levels (March 6th, April 1st and April 6th) and the three genotypes of quinoa (Q26, Q29 and Titicaca). Results showed that the effect of planting date was significant for all studied traits except the harvest index. Also, all studied traits were significantly different in all genotypes. Titicaca planted on March 6th had the highest yield (2276 kg.ha-1).The grain yield and yield components decreased with the delaying the planting date. Compared to early plantings, Latest date, April 6th, led to reduction of all traits, especially grain yield (about 50%). The results of simple phenotypic correlation between the studied traits showed that grain yield per hectare had the highest correlation with plant yield (0.877) and then with leaf area index (0.832), panicle weight (0.815) and number of branches per plant (0.745) that was significant at the 1% probability level.