به هم پيوستگي متني در دو سوره «الضحي» و «الشرح» (تحليلي مبتني بر نظريه زبانشناختي نقش‌گراي هليدي)

An Analysis of Textual Coherence in Surahs Ad-Dhuha and Ash-Sharh Based on Halliday's Functional Linguistic Theory

اين مقاله با بكارگيري مباحث زبانشناسي جديد كه در سال­هاي اخير، زمينه درك و فهم نويني در تحليل متون ادبي فراهم ساخته است و اخيراً در تفسير و فهم آيات قرآن كريم نيز كاربردي شايان يافته است، ميزان ­پيوستگي دو سوره مباركه «الضحي» و «الشرح» را تحليل و بررسي نموده است. مقاله در‌صدد پاسخ­گويي به اين پرسش است كه انسجام متني دو سوره تا چه ميزان است و اين باور برخي از مفسران كه دو سوره را يك سوره دانسته­ اند، تا چه حدي موجه و قابل دفاع است؟ روش مطالعه تحليلي- توصيفي، با كاربست زبان­شناسي نوين و مبتني بر سه فرانقش زباني انديشگانى(تجربي) بين افردي و متني در نظريه زبانشناسي نقش­گراي هليدي است. دستاورد اين مطالعه گوياي آن است كه وحدت و يكپارچگي موجود در دو سوره كه پي در پي و با بياني دلجويانه به نعمت ­هاي مادي و معنوي و الطاف الهي نازل شده بر پيامبر اشاره دارد و ارجاع­ هاي برون­ متني همگون به وضوح يكپارچه بودن متن هر دو سوره را ثابت مي­كند و مؤيد نظر بسياري از مفسران است كه دو سوره «الضحي و الشرح» را يك سوره دانسته ­اند.

Using theories from modern linguistics that in recent years have paved the ground for novel insights into analyzing literary texts, which have recently found much application in comprehending and interpreting Qur’anic ayahs, the present paper analyzed the degree of textual coherence in surahs Ad-Dhuha and Ash-Sharh. Additionally, this analytical-descriptive study employed the three ideational, interpersonal, and textual metafunctions in Halliday's functionalist theory in order to find an answer to the question of the extent of tenability of the view held by some exegetes regarding the sameness of these two surahs. The findings show that the unity and integrity of the two surahs, which successively and with a consoling tone refer to the material and spiritual blessings as well as the divine grace bestowed on the Prophet, together with the integrated extra-textual references clearly indicate the unity of the texts of both surahs and confirms the opinion of many exegetes who have considered the two surahs of Ad-Dhuha and Ash-Sharh, as one surah.