بررسي تطبيقي الهه مادر در اساطير باستاني ايراني و ترك

A Comparative Study on the Mother Goddess in Ancient Iranian and Turkish Mythology

پرستش الهه‌مادر از عميق‌ترين باورها در انديشه ملل و اقوام مختلف در طول تاريخ بشري است. تمدن‌هاي كهني چون ايرانيان و تركان نيز از ديرباز آيين مادرخدايي داشته و هنوز هم در فرهنگ اين اقوام باورها و رسوم مرتبط با اين اسطوره، باقي است؛ بر اين اساس و با توجه به پيشينه كهن اين اسطوره در ميان اقوام ايراني و اقوام ترك و قرابت پيشينه فرهنگي و تاريخي ايرانيان و تركان، بررسي تطبيقي اساطير آن‌ها، اطلاعات بسياري از تاريخ و فرهنگ هر دو ملت به‌دست مي‌دهد؛ بنابراين هدف پژوهش حاضر، بررسي تطبيقي الهه‌مادر در اساطير‌ايراني و اساطير‌ترك و پرسش اصلي اين است كه چه رابطه‌اي بين الهه‌مادر در اساطير‌ايراني و ترك وجود دارد؟ روش اين پژوهش تطبيقي-تحليلي است. يافته‌هاي ‌پژوهش نشان‌ مي‌دهد كه به‌رقم تفاوت‌هايي كه در برخي وجوه منتسب به الهه‌هاي مادر ايراني و ترك در اساطير اين دو ملت ذكر گرديده، شباهت‌هاي مهم بسياري بين مفهوم و كاركرد اين اسطوره در ميان ايرانيان و تركان وجود دارد.

Worship of the mother goddess is one of the deepest beliefs in the minds of various nations and peoples throughout human history. Ancient civilizations such as the Iranians and the Turks have long had this religion and the beliefs and customs related to this myth still remain in the culture of these tribes; considering the closeness of the cultural and historical background of Iranians and Turks, a study on their mythology can give us lots of information of the history and culture of both nations; Therefore, the aim of the present study is a comparative study of the mother goddess in Iranian and Turkish mythology and the main question is what is the relationship between the mother goddess in Iranian and Turkish mythology? The method of this research is comparative-analytical. Findings show that despite the differences in some aspects attributed to the Iranian and Turkish mother goddesses in the myths of the two nations, there are many important similarities between the concept and function of this myth among Iranians and Turks.