بررسي انطباق عمل ضرب و تقسيم در كتاب‌هاي درسي دورۀ ابتدايي با برنامه ‌درسي حوزة يادگيري رياضي

Assessing the compliance of multiplication and division in elementary school textbooks with mathematics curriculum

مقدمه: هدف اين مطالعه، بررسي انطباق يا عدم انطباق مباحث مربوط به ضرب و تقسيم در كتاب‌هاي درسي رياضي دورۀ ابتدايي، با اهداف مدون در برنامه درسي اين حوزۀ يادگيري است. روش: روش پژوهش، تحليل محتواي كمي است و در آن محتواي كتاب‌هاي نونگاشت رياضي پايۀ سوم تا ششم و برنامه درسي حوزۀ يادگيري رياضي مد نظر قرار گرفته‌است. با نمونه‌گيري هدفمند، تمامي فعاليت‌ها، كار در كلاس‌ها، تمرين‌ها و تصاوير مرتبط با عمل ضرب و تقسيم در كتاب‌هاي درسي مذكور تحليل شد و به كمك جداول هدف- محتوا با اهداف پيش‌بيني شده در محور اعداد و عمليات در برنامه درسي حوزۀ يادگيري رياضي مقايسه شد. نتايج: يافته‌هاي اين مطالعه نشان مي‌دهد اولويت توجه كتاب درسي به اهداف ششگانه در اين سند بدين‌ترتيب است: محاسبات (عددي، ذهني و تقريبي)، حل‌مسئله در موقعيت واقعي زندگي، گفتمان رياضي، آشنايي با راهبردهاي حل‌مسئله، طرح مسائل ساختاريافته و نيمه‌ساختار يافته و كار با ماشين حساب. هدف كار با ماشين حساب در تمام پايه‌ها از كمترين توجه و در برخي مباحث با فقدان توجه مواجه است. طرح مسئله ساختاريافته و نيمه‌ساختاريافته نيز در محتواي مربوط به ضرب و تقسيم با اقبالي اندك مواجه است. بحث و نتيجه­ گيري: اين مطالعه توجه نابرابر كتاب درسي به اهداف برنامه درسي را گزارش مي­كند. اما اظهار نظر دقيق‌تر در اين خصوص مستلزم تحليل تمام محتواي كتاب درسي علاوه بر مباحث مربوط به ضرب و تقسيم است. نتايج اين پژوهش مي‌تواند در تشخيص خلأهاي كتاب درسي و حذف حشو و زوائد در ويرايش‌هاي بعدي كتاب درسي مورد استفاده مؤلفين قرار گيرد.

Introduction: The purpose of this study is to investigate the conformity or non-conformity of the topics related to multiplication and division in elementary school textbooks with the objectives of the mathematics curriculum . Method: The research method is quantitative content analysis, in which the content of third to sixth-grade math textbooks and the mathematics curriculum are considered. By purposeful sampling, all activities, work in classes, exercises, and pictures in the textbook related to multiplication and division topics have been analyzed. these contents are compared with the goals predicted in the mathematics curriculum by using content goal tables. Results: The findings of this study show that the priority of attention to the six goals is as follows: calculations (numerical, subjective, and approximately), problem-solving in a real-life, mathematical discourse, problem-solving strategies, structured problems, and semi-structured problems, and finally working with the calculator. The purpose of working with a calculator is to get the least attention in all areas and to lack attention in some areas. Structured and semi-structured problem propositions are also met with little success in content related to multiplication and division. Discussion and Conclusion: This study indicates the unequal attention of the textbook to the objectives of the curriculum. But a more precise comment on this requires an analysis of the entire content of the textbook in addition to the topics of multiplication and division. The results of this research can be used by the authors in identifying textbook gaps and removing clutter and redundancies in subsequent editions of the textbook.