پديد آورندگان :
خجسته مهر، رضا دانشگاه شهيدچمران اهواز - دانشكده علوم تربيتي و روانشناسي - گروه مشاوره، اهواز، ايران , داتلي بگي، مژگان دانشگاه شهيدچمران اهواز - دانشكده علوم تربيتي و روانشناسي - گروه مشاوره، اهواز، ايران , عباس پور، ذبيح اله دانشگاه شهيدچمران اهواز - دانشكده علوم تربيتي و روانشناسي - گروه مشاوره، اهواز، ايران
كليدواژه :
مقياس مدارا , رويكرد اسلامي , ازدواج , كيفيت زناشويي
چكيده فارسي :
هدف اين پژوهش، ساخت و اعتباريابي مقياسي براي سنجش مدارا در روابط همسران بود. ماده‌هاي اين مقياس با بهره‌گيري از متون ديني (آيات قرآن ، احاديث، و ديدگاه مفسرين) تهيه شد و همچنين، تعدادي از متخصصان ديني و روانشناسان خانواده، روايي محتوايي آن را تصديق كردند. ساخت و ارزيابي ويژگي‌هاي روان‌سنجي اين مقياس در 5 مطالعه مستقل انجام شد. در مطالعه اول، پايايي مقدماتي مقياس به روش آلفاي كرونباخ و با نمونه‌اي80 نفري از زنان و مردان متأهل برابر 93/0 به دست آمد. در مطالعه دوم، نمونه‌اي560 نفري از مردان و زنان متأهل و با بهره‌گيري از تحليل عامل اكتشافي (EFA)، ساختار4 عاملي و20 ماده‌اي اين مقياس كشف شد. 4 عامل آن عبارت‌اند از: 1. همدلي و پذيرش همسر؛ 2. كنترل هيجاني و صبر و تحمل؛ 3. تسهيل فرايند رشد و شكوفايي همسر؛ 4. احسان و گذشت نسبت به همسر. همچنين، در مطالعه دوم پايايي هر يك از عوامل مدارا به روش آلفاي كرونباخ محاسبه شد و همگي نشانگر همساني دروني مناسب مقياس بود. در مطالعه سوم، روايي همگرا با نمونه‌اي 100 نفري از مردان و زنان متأهل و در مطالعه چهارم، پايايي مقياس به روش بازآزمايي با نمونه‌اي 30 نفري تأييد شد. در مطالعه پنجم با نمونه‌اي 369 نفري از مردان و زنان متأهل و با بهره‌گيري از تحليل عامل تأييدي (CFA) ساختار 4 عاملي مقياس تأييد شد. براساس نتايج اين پژوهش مي‌توان مقياس مدارا در روابط همسران (TSRS) را به عنوان ابزاري معتبر براي سنجش مدارا در روابط زن و شوهر به كار گرفت.
چكيده لاتين :
The current research aims to develop and validate
a scale to measure tolerance in spouses’ relations
based on the Islamic approach. The items of the
scale were prepared using religious texts (Quranic
verses, Sayings, and Religious Interpreters'
Comments) and the validity of the scale was
verified by a number of religious experts and
family psychologists. Development and
evaluation of psychometric properties of the scale
was performed in five studies. In the first study,
the reliability of the initial scale was calculated
using Cronbach's alpha as .93 in a sample of 80
married men and women. In the second study,
using a sample of 540 married men and women, 4
factors (acceptance and empathy toward spouse,
emotional control and patience, facilitating the
process of spouse's growth and actuation toward
spouse, and beneficence and forgiveness toward
spouse) were identified using exploratory factor
analysis (EFA). Also in the second study, the
reliability coefficients of each factor was
calculated using Cronbach's alpha coefficient and
all of indices were indicative of suitable internal
consistency of the scale. In the third study, using a
sample of 100 married women, the convergent
validity of the scale was confirmed, and in the
fourth study, using a 30-member sample, the
reliability of the scale was confirmed using test retest
method. In the fifth study, using a sample of
369 married men and women, the four-factor scale
of the scale was confirmed using confirmatory
factor analysis (CFA). According to the results,
the Tolerance in Spouses’ Relations Scale (TSRS)
can be used as a valid tool for measuring tolerance
in spouses’ relations.
