سياست‌ گذاري اقتصادي بخش فرهنگ؛ بررسي اثر سياست تنظيمي كپي‌ رايت بر درآمد نويسندگان ادبي در ايران

Economic Policymaking in the Cultural Sector; On the Effects of Copyright Regulatory Policy on Iranian Literary Writers’ Income

قديمي‌ترين سياست ‌تنظيميِ بخش فرهنگ، قانون حمايت از مولفين، مصنفين و هنرمندان (كپـي‌رايت) است كه بيش از 50 سال از تدوين و اجراي آن در كشور مي‌گذرد. ليكن تبعاتِ اقتصادي اين سياست به ندرت بررسي شده است. چارچوب مفهومي اين بررسي بر اساس پژوهش‌هاي كليديِ اقتصاد كپي‌رايت دربارۀ اعطاي حقوق انحصاري كپي‌رايت به مثابه مشوق‌هاي اقتصادي شكل گرفته است. روش پژوهش كمي و به شيوۀ پيمايش بوده است. رگرسيون خطي چندگانه و همبستگي ناپارامتريك تكينك‌هاي تحليل داده‌ها بوده كه با استفاده از نرم‌افزارِ SPSS 23 انجام شده است. يافته‌هاي اين مطالعه نشان مي‌دهد درآمد ناشي از كپي‌رايت در ميان نويسندگان ايراني حداكثر 4% از ميانگين درآمد خلاقِ آن‌ها را تشكيل مي‌دهد. بر اساس نتايجِ تحليلِ رگرسيون چندگانه، متغير «تخلف در قرارداد» اثر مستقيم و منفي بر درآمد كپي‌رايتي نويسندگان دارد. مدل به دست آمده نشان مي‌دهد چنان‌چه تخلف در قرارداد يك سطح كم‌تر شود، درآمد كپي‌رايتي آن‌ها حدود 124% افزايش مي‌يابد. متغير «تعداد كتاب‌هاي ترجمه شدۀ نويسنده به زبان ديگر» اثر مستقيم و مثبت بر درآمد ناشي از كپي‌رايت دارد و به ازاي داشتن يك كتاب ترجمه شده به زبان ديگر، 175%به درآمد كپي‌رايتي‌ِ نويسندگان افزوده مي‌شود. در نهايت مي‌توان گفت: روابط ميان متغيرها و جهت اثرگذاري در راستاي هدف سياست‌گذار بوده، اما اين تأثير بسيار اندك بوده است.

The oldest regulatory policy in the cultural sector is the Authors’ Protection (Copyright) Law whose development and implementation dates back to more than fifty years ago. The economic impacts of this policy, however, have rarely been the subject of research. The conceptual framework of this study has been based on key copyright economics research dealing with copyrights as economic incentives (Watt, 2013, Towse, 2001). The research method follows a quantitative approach and a survey design. The sample included 91 literary writers which were randomly selected from among 586 writers. Categorization, coding, and data analysis were performed using SPSS 23 software program, and the techniques employed for analyzing the data were multiple linear regression and non-parametric correlation. The findings reveal that copyright earnings are very low among Iranian literary writers, constituting a maximum of 4% of their average creative income. Multiple-job-holding increases as the copyright income decreases. The result of the multiple linear regression showed that the variable “breach of contracts” has a direct and negative effect on the copyright income. The model also shows that if the “breach of contract,” were to decrease one more level, the copyright income would increase by around 124 percent. The variable “number of books translated to other languages” showed a direct positive effect on the copyright income, as with each translated book the copyright income would rise by 175 percent. Overall, it can be concluded that although the connection between variables and the direction of influence have been in alignment with the policymaker’s intention, the influence has been insignificant.