پديد آورندگان :
فاطمي زردان، يعقوب دانشگاه بوعلي سينا - دانشكده علوم اقتصادي و اجتماعي - گروه اقتصاد، همدان، ايران , فطرس، محمد حسن دانشگاه بوعلي سينا - دانشكده علوم اقتصادي و اجتماعي - گروه اقتصاد، همدان، ايران , سپهردوست، حميد دانشگاه بوعلي سينا - دانشكده علوم اقتصادي و اجتماعي - گروه اقتصاد، همدان، ايران , خضري، محسن دانشگاه بوعلي سينا - دانشكده علوم اقتصادي و اجتماعي - گروه اقتصاد، همدان، ايران
كليدواژه :
مطلوبيت , رفاه اجتماعي , همگرايي , مطالعه استاني
چكيده فارسي :
يكي از مباحث كليدي در اقتصاد، بررسي مطلوبيت و رفاه اجتماعي است. هدف اين مقاله، استخراج تابع مطلوبيت استان‌هاي كشور و تابع رفاه اجتماعي براي بازه زماني 1396-1380 است. به اين منظور، از تابع مطلوبيت منطقه‌اي براي استخراج مطلوبيت استان‌ها استفاده شده است؛ براي محاسبه اين توابع از مدل اتورگرسيو با وقفه توزيعي پنل ديتا (pmg/ARDL) در نرم‌افزار ايويوز 9 و نرم‌افزار اكسل كمك گرفته شد. سپس، براي محاسبه تابع رفاه اجتماعي از تابع رفاه برگسون-ساموئلسون كه از تجميع مطلوبيت‌ها حاصل مي‌شود، استفاده شد. در نهايت، براي بررسي همگرايي رفاهي بين استان‌هاي كشور از روش همگرايي بتا بهره گرفته شد. نتايج حاصل از استخراج مطلوبيت و تابع رفاه اجتماعي نشان داد كه رفاه اجتماعي در بازه زماني 1386-1380 رشد باثبات و صعودي داشته است. با افت اندكي در سال 1387 مجددا سير صعودي به خود گرفته است. در سال 1392 اين رشد متوقف شده، مجدداً طي سال‌هاي 1393 و 1394 افزايش پيدا كرده است. اين افزايش تا سال 1394 ادامه مي‌يابد و طي سال‌هاي 1395 و 1396 با افت روبه‌رو شده است. همچنين، نتايج حاصل از همگرايي بتا نشان داد كه استان‌هايي مانند چهارمحال و بختياري، قزوين، لرستان و كردستان كه بيشترين سرعت همگرايي را دارا بودند، با توجه به فرضيه سولو- سوان، داراي سطح رفاه كمتري نسبت به بقيه استان‌ها داشتند و استان‌هايي مانند تهران، اصفهان، همدان و مركزي، كه سرعت تعديل پايين‌تري داشتند، سطح رفاه بيشتري را دارا بودند. درحالي كه سرعت همگرايي براي كشور برابر 0/1718 - بوده است؛ بدين معنا، كل استان‌ها در مجموع به طور متوسط ساليانه 17/18 درصد به سمت رفاه متوسط جامعه حركت كرده‌اند. همچنين، با توجه به اينكه ضريب بتا براي استان‌ها و كشور بين صفر و منفي يك بوده، وجود همگرايي در رفاه استان‌ها و كشور تأييد مي‌شود.
چكيده لاتين :
One of the most important topics in economics is the study of utility and social welfare. Therefore, the purpose of this paper is to derive the utility function and social welfare function of the provinces of Iran during 1380-1396. For this purpose, the regional utility function is used to extract the utility of the provinces. To calculate these functions, the Autoregressive Distributed Lag Panel data(pmg/ARDL) was used in Eviews 9 and Excel software. Then, the Bergson-Samuelson welfare function, which is computed as a sum of utility, was used to calculate the social welfare function. Finally, beta convergence method was used to investigate welfare convergence between provinces of the country. The results of the extraction of utility and social welfare function show that social welfare has been in steady growth in the period 1380-1386. After a slight decline in 1387, it increases again. In 1392, this growth stops and increases again in 1394 and 1395. This increase continues until 1394 and declines during the years of 1395 and 1396. Also, the results of beta convergence show that the provinces such as Chaharmahal-e-Bakhtiari, Qazvin, Lorestan and Kurdistan have the highest convergence rate, considering the Solow-Swan hypothesis, they are less welfare than other provinces and provinces such as Tehran, Isfahan, Hamedan and Markazi, which have lower convergence rates, have higher levels of welfare. While, the convergence rate for the country is -0.1718. This means that the entire provinces, on average, are moving toward an average welfare of 17.18% annually. Also, since the beta convergence coefficient for provinces and countries is between zero and negative one, the existence of convergence in provinces and countries is confirmed.
