بررسي تأثير شوك‌هاي قيمتي حامل‌هاي انرژي بر اقتصاد كلان ايران: رويكرد الگوهاي تعادل عمومي تصادفي پويا (DSGE)

Investigating the Impact of Energy Carrier Price Shocks on Iran's Economics: Dynamic Stochastic General Equilibrium Patterns (DSGE)

هدف از اين پژوهش، بررسي تاثير شوك‌هاي قيمتي در حامل‌هاي انرژي منتخب در سبد مصرفي خانوار و توابع توليد بنگاه‌ها (از دو سمت عرضه و تقاضاي اقتصاد بصورت همزمان) بر اقتصاد كلان ايران بوده كه جهت تحقق اين مهم، يك الگوي تعادل عمومي پوياي تصادفي متشكل از بخش‌هاي خانوار، بنگاه‌ها، بخش تجارت خارجي و با تلفيق دولت و بانك مركزي براي اقتصاد ايران كاليبره و شبيه سازي گرديده است. داده‌هاي مربوط به برآورد مدل تحقيق به صورت فصلي براي دوره 96-1368 بوده كه با استفاده از فيلتر هدريك-پرسكات، متغيرها روندزدايي گرديدند. معادلات نهايي الگو پيرامون وضعيت باثبات خطي‌شده و با استفاده از روش اوهليگ (1999: 40) معادلات تصادفي خطي شده، به صورت يك الگوي فضا-حالت در محيط برنامه‌نويسي «Matlab» بررسي شدند. نتايج حاصل از شبيه‌سازي و تحليل توابع عكس‌العمل آني مدل نشان مي‌دهد، تمامي شوك‌هاي قيمتي در حامل‌هاي انرژي منتخب، ضمن افزايش هزينه‌هاي توليد و ايجاد شرايط تورمي، موجب كاهش مصرف كل، سرمايه گذاري كل و تقاضاي كل مي‌شود و بدنبال كاهش توليد محصولات غيرنفتي و توليد كل، ميزان اشتغال نيز كاهش پيدا مي‌كند. همچنين نتايج تجزيه و تحليل واريانس بيان مي‌دارد كه قسمت عمده تغييرات در اشتغال نسبت به توليد، به ترتيب ناشي از شوك‌هاي گازوئيل و برق بوده، بطوريكه 1/08 درصد از تغييرات متغير اشتغال نسبت به توليد غيرنفتي، ناشي از شوك گازوئيل و 1/01 درصد ناشي از شوك برق، مي‌باشد. شدت آثار نامطلوب ايجاد شده در سطح اشتغال در 10 دوره اول پس از وقوع شوك‌هاي قيمتي انرژي، قابل ملاحظه بوده و اين امر بيانگر لزوم توجه ويژه به نرخ بيكاري در زمان پياده سازي كاملتر قانون هدفمند كردن يارانه مي‌باشد.

The purpose of this study was to investigate the impact of price shocks on selected energy carriers in household consumption basket and firm production functions (both supply and demand side of economy) simultaneously on macroeconomic of Iran. The stochastic dynamic general equilibrium model consisting of households, firms, foreign trade and government and central banks has been calibrated and simulated for the Iranian economy. The data related to the estimation of the research model were seasonally available for the period 1996-2006. The final model equations were linearized around the stable state using linearized stochastic equations by the method of Uhlig (1999: 40) as a spatially-state model in the Matlab programming environment. The results of the simulation and analysis of the model's immediate reaction functions show that all price shocks in selected energy carriers, while increasing production costs and creating inflationary conditions, reduce total consumption, total investment and total demand, and after reducing the production of non-oil products and total production, employment decreases. The results of variance analysis also show that most of the changes in employment (compared to production) are due to diesel fuel and electric shocks, respectively, so that 1,08 percent of employment changes (compared to non-oil production), due to diesel fuel shock and 1,01 percent due to electric shock. The severity of the adverse effects created at the employment level during the first 10 periods following the energy price shocks is significant, indicating the need to pay special attention to the unemployment rate when the subsidy targeting law is fully implemented.