بررسي آثار موافقتنامه تجاري بين ايران و اتحاديه اقتصادي اوراسيا بر بخش‌هاي صادراتي صنعت و كشاورزي؛ رهيافتي از مدل جاذبه

Investigating the Potential Impacts of the Trade Agreement between Iran and the Eurasian Economic unio‎n on the Export Sector of Agriculture and Industry; An Approach based on the Gravity Model

توجه به نظام هاي منطقه اي و توجه به الزامات مختلف اقتصادي، سياسي و اجتماعي بعنوان راهگشاي مديريت موانع امنيت ملي همراه با روابط صلح آميز اقتصادي، در فرايند منطقه گرايي حاصل مي‌شود. يكي از اين توافقنامه‌ها، اتحاديه اقتصادي اوراسياEAEU ) ) است. مطالعه حاضر به بررسي آثار بالقوه موافقتنامه تجاري بين ايران و اتحاديه اقتصادي اوراسيا بر بخش هاي صادراتي صنعت و كشاورزي با استفاده از مدل جاذبه طي بازه زماني 2018-2001 مي پردازد. نتايج نشان از تأثير مثبت متغيرهاي ميانگين توليد ناخالص داخلي و سرمايه گذاري مستقيم خارجي با صادرات در بخش صنعت و كشاورزي از كشور ايران به كشورهاي اورآسيا و نشان از تاثير منفي متغيرهاي حاصل ضرب جمعيت كل كشور، نرخ تعرفه و نرخ ارز واقعي با صادرات دارد. حذف تعرفه تجاري بين ايران و اوراسيا مي‌تواند بخش‌هاي مختلف اقتصادي ايران را منتفع كند و اين منفعت زماني بيشتر مي‌شود كه تعرفه بخش صنعت حذف شود. ازاين‌رو به سياست‌گذاران اقتصادي پيشنهاد مي‌شود كه براي موفقيت در اين توافقنامه، آثار اقتصادي آن را مورد توجه قرار دهند. درصورتي‌كه بخش كشاورزي با محدوديت وارداتي مواجه شود، بيشتر آثار منفي را داشته و اين گزينه مي‌تواند سياست نامناسب در توافقنامه با كشورهاي اورآسيا باشد. همچنين ايجاد مكانيزم مالي مشترك براي مبادلات داخلي بين ايران و 5 كشور اوراسيا، ايجاد بانك اطلاعاتي تجار كشورهاي عضو براي فعالان اقتصادي ايراني، صدور رواديد تجاري ميان كشورهاي عضو و تاسيس شوراي مشترك اتاق‌هاي بازرگاني اوراسيا مي تواند در افزايش آثار تجاري ايران با اورآسيا در بخش هاي صادراتي صنعت و كشاورزي مفيد باشد.

The results demonstrate the positive effect of the mean variables of GDP and FDI on exports from Iran to Eurasia in industry and agriculture and indicate the negative effect of the variables on product deriving from multiplication of population, tariff rate and real exchange rate with exports. The elimination of trade tariffs between Iran and Eurasia can benefit various sectors of Iran's economy, and this benefit is further enhanced when the industry sector tariff is removed. Economic policymakers should consider the economic implications of this agreement for success. If the agricultural sector is faced with import restrictions, it will most likely have negative effects and this option could be deemed as an inappropriate policy in agreement with the Eurasia. The creation of a joint financial mechanism for internal exchanges between Iran and the Eurasia, the formation of a database of Member States' traders for Iranian economic activists, the issuance of business visas among Member States and the establishment of a Eurasian Joint Chamber could enhance Iran's trade with Eurasia in the sector and it can be beneficial to exporting industry and agriculture.