بررسي مقايسه اي تغييرات ريخت شناسي جمعيت هاي بلني ماهيان جنسOmobranchus در سواحل ايراني خليج‌فارس و درياي عمان با استفاده از روش ريخت سنجي هندسي

Comparison study of morphological variations among populations of Blennies, Omobranchus genus, in the Iranian Coasts of the Persian Gulf and the Gulf of Oman using Geometric Morphometrics Method

هدف از انجام اين مطالعه بررسي تغييرات شكل بدن جمعيت­هاي مختلف بلني ماهيان جنسOmobranchus در سواحل ايراني خليج‌فارس و درياي عمان، با استفاده از روش ريخت­سنجي هندسي لندمارك پايه بود. بدين منظور، تعداد 120 عدد بلني ماهي متعلق به جنس Omobranchus شامل گونه­هاي Omobranchus fasciolatus (80 عدد، از ايستگاه­هاي هنگام، هرمز و دريابزرگ)، Omobranchus punctatus (10 عدد از ايستگاه بندر عامري) و Omobranchus mekranensis (30 عدد از ايستگاه دريابزرگ) در فصل زمستان از صخره­ها و گودال­هاي ساحلي ايستگاه­هاي بندر عامري، هنگام و هرمز در خليج‌فارس و ايستگاه دريابزرگ در درياي عمان جمع­آوري شدند. به‌منظور بررسي و مقايسه ويژگي­هاي ريخت­شناسي جمعيت­هاي مختلف بلني ماهيان، از سطح جانبي سمت چپ بدن ماهي­ها عكسبرداري شده و تعداد 14 عدد لندمارك با استفاده از نرم­افزارTpsDig روي تصاوير دوبعدي قرار داده شد. داده­هاي حاصل پس از تحليل پروكراست با روش‌هاي آماري چند متغيره PCAو CVAو تحليل خوشه­اي (CA) تجزيه‌وتحليل شدند و الگوهاي تغيير شكل هر جمعيت نسبت به شكل ميانگين كل جمعيت­ها در شبكه تغيير شكل مصورسازي شد. نتايج نشان داد كه تفاوت معني­داري در ويژگي­هاي ريختي پنج جمعيت موردبررسي وجود داشت (0001/0>P) و مهم­ترين صفات بيان كننده تغييرات بين گروهي بر اساس نمودار لودينگ شامل لندمارك­هاي فرورفتگي بين دو باله پشتي، نقاط ابتدا و انتهاي باله مخرجي در مؤلفه اصلي اول و نقطه ابتدايي باله مخرجي، فرورفتگي بين دو باله پشتي و نقطه پاييني سرپوش آبششي در مؤلفه اصلي دوم بودند. نتايج اين مطالعه مي­تواند به درك بهتر الگوي تغييرپذيري ريختي اين ماهيان در آبهاي سواحل جنوبي ايران كمك كند.

The objective of this study was to determine the body shape variations among the Blenny populations, Omobranchus genus in the Iranian Coasts of the Persian Gulf and the Gulf of Oman, using landmark-based geometric morphometrics. Therefore, a total of 120 specimens of Omobranchus genus including the species of Omobranchus fasciolatus (80 specimens from Hengam, Hormuz and Daryabozorg stations), Omobranchus punctatus (10 specimens from Bandar Ameri station) and Omobranchus mekranensis (30 specimens from Daryabozorg Station) collected from the rocks and coastal pools of Bandar Ameri, Hengam and Hormuz stations in the Persian Gulf and Daryabozorg station in the Gulf of Oman in the winter. In order to study and compare the morphological features of different populations of Blennies, the left side of the specimens was photographed and 14 landmark-points were digitized on two-dimensional images using TpsDig2. Landmark data were analyzed after a generalised procrustes analysis using PCA, CVA and cluster analysis and the patterns of body shape differences among the populations were illustrated in the deformation grids in relation to consensus configuration. The results showed a significant difference among the five studied populations in terms of morphological traits (P< 0/0001) and the most important traits expressing intergroup changes based on loading diagram were including landmarks of the notch between two dorsal fins, beginning and end points of the anal fin in the first principal component (PC1) and the initial point of anal fin, notch of two dorsal fins and the lower point of the gill opercula in the second principal component (PC2). The results of this study can help to better understand patterns of morphological variability of these fish in the waters of the southern Coast of Iran.