مطالعه مقايسه‌اي خصوصيات ريختي جمعيت‌هاي مختلف گاوماهي سرگنده Ponticola gorlap در حوضه خزر با استفاده از روش‌هاي ريخت‌سنجي هندسي و سيستم تراس

Comparative Study of morphological characteristics of different populations of big head goby Ponticola gorlap in the Caspian Sea Basin using geometric morphometric and truss network system methods

مطالعه صفات ريختي ما را قادر مي‌سازد تا در زمينه‌هاي مختلف ازجمله بيولوژي، اكولوژي و تاريخچه جغرافياي زيستي ماهيان اطلاعات ارزشمندي را به دست آوريم. اين مطالعه با هدف بررسي خصوصيات ريختي جمعيت‌هاي مختلف ماهي P. gorlap در 6 اكوسيستم تنكابن (ايستگاه 1)، سياهرود (2)، خيرود (3)، بابلرود، (4)، گيسوم (5) و سفيدرود (6) بر اساس يك سيستم ريختي 17 لندمارك بر روي 155 گاوماهي سرگنده انجام پذيرفت. پس از تهيه تصاوير دوبعدي از نيم‌رخ چپ نمونه‌ها، جهت مطالعه اختلاف ريختي بين گروه‌هاي موردبررسي، داده‌هاي ريختي پس از حذف اثر اندازه، با استفاده از آناليز تجزيه به مؤلفه‌هاي اصلي (PCA)، آناليز متغيرهاي كانوني (CVA) و آناليز تابع متمايز كننده (DFA) مورد تحليل قرار گرفتند. در نتايج حاصل از آناليز واريانس يك‌طرفه (AVOVA) از 136 ويژگي موردبررسي در بين نمونه‌ها، 125 صفت داراي تفاوت معني‌دار (05/0>P) بودند. آناليز فاكتورهاي اصلي براي داده‌هاي ريختي نشان داد كه 15 فاكتور اول از ميان 125 فاكتور ايجاد شده بين 6 گروه موردبررسي، داراي مقادير ويژه بيشتري نسبت به فاكتورهاي ديگر بودند. نتايج DFA نشان داد كه جمعيت ماهيان 6 ايستگاه از يكديگر متمايز هستند، به‌طوري‌كه ميزان تخصيص هر گروه موردبررسي به گروه اصلي خود 8/80 درصد بود. آناليز تجزيه به مؤلفه‌هاي اصلي و متغيرهاي كانوني نيز اختلاف معني‌دار ميان جمعيت‌ها را تائيد كرد. نتايج حاصل از آزمون كلاستر به روش UPGMA نيز جدايي كامل جمعيت‌ها را به لحاظ ريخت‌سنجي از يكديگر نشان داد.

Functional morphological traits allow researchers to obtain fundamental information about biology, ecology and biogeography of fishes. Hence, this study was aimed to compare the morphological characteristics of different populations of Ponticola gorlap in 6 ecosystems in Iran [Tonekabon River (1), Siahrood (2), Khairud (3), Babolrood, (4), Gisum (5) and Sefidrood (6)] using geometric morphometric method. In total 17 landmarks were made on the photographs taken from the left side of the 155 fish to extract data from body for geometric morphometric analysis (GPA) using digitization TpsDig2 software. The coordinate data after GPA superimposing, analyzed using principal component analysis (PCA), canonical variate analysis (CVA) and cluster analysis (CA) and body shape pattern of every population was visualized in relation to consensus shape of total populations. In group classification using DFA, 80. 8% of the specimens were correctly classified into their original population and fish populations of 6 stations were different from each other. The CVA and PCA morphometric of P. gorlap indicated that populations have significant differences and they were separated from each other (p<0. 0001). The results of UPGMA cluster test also showed complete separation of populations in terms of morphometry.