سنگ‌ نگاري، زمين‌ شيمي و جايگاه زمين‌ ساختي سنگ‌هاي آتشفشاني شمال‌ باختري بردسكن: بررسي موردي معدن زنگالو

Petrography, geochemistry and tectonic setting of NW Bardaskan volcanic rocks: a case study of Zangalou mine

ناحية معدن زنگالو كه بخشي از مجموعه ماگمايي شمال ‌باختري بردسكن است، در جنوب سبزوار و شمال‌باختري شهر بردسكن، در استان خراسان رضوي جاي دارد.سنگ‌هاي رسوبي و سنگ‌هاي آتشفشاني (آندزيت، تراكي‌آندزيت، لاتيت و توف آندزيتي) از واحدهاي سنگي اين منطقه هستند. بافت سنگ‌هاي آتشفشاني بيشتر پورفيريتيك، گلومروپورفيريتيك، آميگدالوييدال و ريزدانه است. پلاژيوكلاز، هورنبلند، پيروكسن و آلكالي‌فلدسپار از كاني‌هاي اصلي هستند كه به ‌طور موضعي در برخي بخش‌ها دچار دگرساني آرژيليك و پروپيليتيك شده‌اند. اين سنگ‌ها سرشت كالك‌آلكالن دارند و متاآلومينوس هستند و در محدودة تركيبي كمان آتشفشاني قاره‌اي مرتبط با پهنة فرورانش جاي مي‌گيرند. برپاية داده‌هاي زمين‌شيميايي، بيشتر نمونه‌ها آندزيتي و تراكي‌آندزيتي هستند و در محدودة سري كالك‌آلكالن جاي مي‌گيرند. غني‌شدگي از عنصرهاي LREE نسبت به HREE و LILE نسبت بهHFSE از نشانه‌هاي پيدايش ماگما در ناحية فرورانش است. نسبت Zr/Ba نشان‌دهندة خاستگاه گوشتة سنگ‌كره‌اي و نسبت Sm/Yb نشان‌دهندة نبود يا كم‌بودن گارنت در ناحيه خاستگاه است. اين ماگما از ذوب‌بخشي يك اسپينل‌لرزوليت فلوگوپيت‌دار غني‌شده خاستگاه گرفته است. مقايسه ويژگي‌هاي زمين‌شيميايي منطقة زنگالو با بررسي‌هاي ‌پيشين در ديگر مناطق از مجموعة آتشفشاني شمال‌باختري بردسكن مشابهت خوبي را نشان مي‌دهد. بررسي زمين‌شيمي سنگ‌هاي آتشفشاني در اين مناطق نشان‌دهندة پيدايش اين سنگ‌ها در پي فرايند فرورانش است.

The Zangalou mine area, a part of NW Bardaskan magmatic assemblage, located south of Sabzevar and northwest of Bardaskan cities in Khorasan Razavi province. The rock units of the area are dominated by sedimentary and volcanic racks (andesite, trachyandesite, latite and andesitic tuff). The dominant minerals are plagioclase, hornblende, pyroxene and alkali feldspar locally affected by argillic and propylitic alterations and the main textures are porphyritic, glomeroporphyritic, amygdaloidal and fine grain. The rocks under study formed in continental volcanic arc related to subduction zone, are calcalkaline in nature, metaluminous in composition and classified as shoshoite series. LREE and LILE enrichment compared to HREE and HFSE of the investigated rocks indicate their magma generation in subduction setting. Both Zr/Ba and Sm/Yb ratios point to lithospheric mantle origin and the rare or the absence of garnet in the origin respectively. The parent magma formed from partial melting of an enriched phlogopite spinel lherzolite. The geochemical properties of Zangalou share many signatures with those of the volacic rocks distributed in other parts of NW Bardaskan volcanic assemblage indicate high similarity in geochemical signatures of volcanic rocks. Studying geochemistry of volcanic rocks in these areas indicates formation of these rocks in a subduction setting.