رتبه بندي ميزان تاب‌ آوري مراكز مهم آسيب‌ پذير از سيلاب با استفاده از روش تركيبي AHP-TOPSIS (مطالعه موردي شهر همدان)

The Resilience Ranking of Important Centers Vulnerable to Flood using the AHP-TOPSIS Combined Method (A Case Study of Hamadan)

براي كاهش اثرات جاني و مالي فجايع طبيعي به بررسي تاب‌آوري مناطق شهري پرداخته مي­شود. يكي از اصول تاب‌آور‌سازي شهرها، ارتقا تاب‌آوري زيرساخت در حوادث و سوانح طبيعي است. در اين راستا يكي از گام­هاي اساسي، تاب‌آوري مراكز كليدي شهرهاست. از اين‌رو در اين پژوهش با استفاده از روش تركيبي AHP و تاپسيس به اندازه­گيري تاب‌آوري ساختمان­هاي آسيب‌پذير از سيلاب پرداخته مي‌شود. مقاله حاضر با استفاده از روش توصيفي تحليلي، پس از جمع‌آوري داده‌ها و اطلاعات مورد نياز ابتدا به معيارها و زير معيارهاي تأثيرگذار در رتبه‌بندي تاب‌آوري ساختمان­ها در برابر سيل، دست پيدا كرده و سپس وزن نهايي هر يك از مراكز مهم آسيب‌پذير شهر محاسبه‌ گرديد و با روش تاپسيس نيز گزينه­ها رتبه‌بندي شدند. نتايج رتبه‌بندي مراكز مهم آسيب‌پذير شهر همدان در برابر سيلاب نشان مي­دهد، دانشگاه صنعتي با وزن 1.000، دانشگاه پيام نور 0.520، هتل اميران 0.297، دانشگاه معماري و هنر 0.273 و مركز انتقال خون 0.153 به ترتيب ساختمان­هاي كليدي آسيب‌پذير از سيلاب شهر همدان مي­باشند. مركز انتقال خون داراي كمترين ميزان تاب‌آوري و دانشگاه صنعتي داراي بيشترين ميزان تاب‌آوري است.

To reduce the effects of natural disasters, the resilience of urban areas is examined. One of the principles of resilience in cities is the improvement of the infrastructure resilience in natural disasters. In this regard, one of the basic steps is the resilience of key city centers and facilities. Therefore, in this study using the combined method of AHP and TOPSIS, the resilience of flood-vulnerable buildings is measured. After collecting the required data and information, the authors first obtained the effective criteria and sub-criteria in ranking the resilience of buildings against floods. Then, the final weight of each of the important vulnerable centers of the city was calculated and the options were ranked by the TOPSIS method. The results show that the key centers vulnerable to floods in descending order, are the University of Technology, the Payame Noor University, the Amiran Hotel, the University of Architecture and Art and the Blood Transfusion Center with the weights of 1.000, 0.520, 0.297, 0.273 and 0.153 respectively. The Blood Transfusion Center has the least and the University of Technology has the highest resilience.