ماهيّت تدبّر موضوعي در قرآن كريم

The Nature of Thematic Contemplation (Tadabbor) in the Holy Qur'an

ساختار ويژۀ قرآن اقتضا مي ­نمايد كه به منظور دسترسي به نظر قرآن پيرامون موضوعات مختلف، بايد نگرشي هماهنگ و جامع به آيات آن داشت. معارف قرآن كريم داراي مراتب و درجات مختلف است؛ تدبّر، تفسير و تأويل از مهم­ترين راه­هاي فهم قرآن مي­باشد. بين اين سه واژه­، رابطۀ عموم و خصوص و اخص برقرار است؛ عموم مردم از طريق تدبّر، به گوهرهاي موجود در قرآن دسترسي پيدا مي­كنند، مفسّران با بهره­ گرفتن از ابزارهاي تخصصي در سطحي بالاتر تدبّر مي ­نمايند. تدبّر در عرصۀ تأويل بخشي از قرآن كريم - حقيقت و باطن كلام الهي- در انحصار معصومان(ع) است. تدبّر موضوعي شيوه­اي نوين در روش­هاي فهم قرآن محسوب مي­شود؛ فرآيندي است كه با بهره­ گيري از آن مي­توان با مراجعه­ ي مستقيم به كتاب الهي، ديدگاه قرآن را دربارۀ مسائل و موضوعات مختلف زندگي و معارف وحياني استخراج نمود. در تحقيقات پژوهشگران و مفسّران، اين مهارت توأم با تفسير موضوعي - بدون ذكر عنوان تدبّر موضوعي - و در خلال آن كاربرد داشته­است. اين تحقيق به شيوۀ تطبيقي – تحليلي با بررسي ارتباط و تفاوت تدبّر با واژگان قريب­المعني به تبيين ماهيت تدبّر موضوعي پرداخته ­است.

The special structure of the Qur'an requires that in order to access the Qur'an's views on various subjects, one must have a harmonious and comprehensive approach to its verses. The Holy Quran have different levels and degrees of knowledge; contemplation, exegesis, and interpretation are some of the most important ways of understanding the Holy Qur'an. Between these three words, there is a public, special and specific connection (In terms of the duty of the people towards the Holy Qur'an). The public will access the jewels of the Qur'an through contemplation. Commentators will think at a higher level by using specialized keys and tools. Contemplation in the field of exegesis of a part of the Holy Qur'an - the truth and the essence of the divine word - is the prerogative of the infallibles (AS). thematic contemplation is a new way of understanding the Holy Qur'an. Using this technique, it is possible to extract the Qur'anic view on various issues of life and revealed theology through a direct reference to the scripture book. In the researches and works of scholars and commentators, this skill has been used as well as thematic commentary and through it (without mentioning the title of thematic contemplation). This research has explained the nature of thematic contemplation by using comparative-analytical method and examining the relationship and difference between contemplation and near-meaning words.