تحول جايگاه اجتماعي زنان قاليباف منطقه سلطان آباد تحت تاثير فعاليت شركت زيگلر

The evolution of the social status of the women of weaver in the Sultanabad region under the influence of Ziegler Company

سلطان آباد نام يكي از مناطق مشهور قاليبافي ايران است كه بعدها به اراك تغيير نام يافت و در گذشته فرش هايي به سبك روستايي در اين منطقه توليد مي شده است. در دوره قاجار با فراهم آمدن زمينه فعاليت شركت هاي چندمليتي مانند زيگلر در اين منطقه، سلطان آباد به يكي از قطب هاي توليد و صادرات فرش ايران تبديل مي شود. اين روند موجب تغيير سبك قالي اين منطقه از روستايي به شهري مي شود و شيوه توليد از توليد براي خود(خودفرمايي) به توليد طبق سفارش (كارفرمايي)تغيير پيدا مي كند. در اين ميان زنان كه وظيفه بافت اين قالي ها را به عهده داشته اند با رونق بازار فرش منطقه خود، نقش اقتصادي و اجتماعي جديدي مي يابند. اما برخلاف رشدي كه باتوجه به رونق اقتصادي و اشتغال و درآمدزايي براي قاليبافان انتظار مي رفت، اين تحولات، تاثيراتي متفاوت بر قاليبافي اين منطقه و در نتيجه جايگاه اقتصادي و اجتماعي زنان قاليباف سلطان آباد برجاي مي گذارد. اين مقاله با روش توصيفي-تحليلي به جستجوي آن تاثيرات پرداخته شده است نتايج نشان مي دهد در مسير گذار از خويش بافي(خودفرمايي) به سفارش بافي(كارفرمايي)، آزادي و احساس زن قاليباف را نسبت به رنگ پردازي و نقش اندازي قالي خود ناديده گرفته و اختيار وي در خلق و آفرينش قالي اش از وي سلب شده است ميتوان اينگونه بيان كرد كه تحولات اجتماعي و اقتصادي اين دوره نهايتا منجر به عدم تحقق حقوق اقتصادي و اجتماعي زنان قاليباف اين منطقه و تنزل شان اجتماعي حرفه قاليبافي شده است كه كم و بيش تاكنون ادامه دارد.

Sultanabad is the name of one of the famous Iranian carpet weavers, which was later renamed Arak, and in the past produced rural-style carpets.In the Qajar period, with the provision of activities of multinational corporations such as Ziegler in this region, Sultan Abad becomes one of the carpet export and export centers of Iran. This process changes the carpet style of the region from rural to urban and changes the mode of production from home to the workshop. Among the women who have been responsible for the textiles of these rugs, they will have a new economic and social role as the carpet market grows. But contrary to the growth that was expected due to economic prosperity and employment and income for carpet weavers, these developments have different effects on carpet weaving in this region and as a result of the economic and social status of women of weaver of Sultanabad. This paper is descriptive -Analysis has been looking for influences and finally it is concluded that these social and economic developments have led to the lack of realization of the economic and social rights of the women of weaver in this region and the degradation of the social status of the carpentry industry, which has continued more or less so far.