تعيين نياز سرمايي و گرمايي و تغييرات وزن جوانه‌هاي گل در چند رقم گيلاس و آلبالو

Determination of Chilling and Heat Requirements and Changes in Buds Weight in Several Cultivars of Sweet and Sour Cherry

از مهم‌ترين عواملي كه شكوفه‌دهي درختان مناطق معتدله را تحت تأثير قرار مي‌دهد مقدار دماهاي دريافتي توسط جوانه‌ها مي‌باشد. پژوهش حاضر به‌منظور تعيين نياز سرمايي و گرمايي جوانه‌هاي زايشي گيلاس ارقام زودرس، سياه شبستر، زرد مشهد و يك ژنوتيپ از آلبالو در آزمايشگاه بيولوژي گلدهي گروه علوم باغباني دانشكده كشاورزي دانشگاه تبريز در سال 1394 انجام شد. از تاريخ 3 آبان شاخه‌هاي يك‌ساله با قطر و طول حدود 1 و 30 سانتي‌متر در هر هفته پس از برداشت از درخت به اتاقك رشد منتقل شدند. تغييرات وزن جوانه‌ها در طول دوره ركود به‌‌صورت هفتگي ارزيابي و در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با 5 تكرار تجزيه شد به‌طوري‌كه هر رقم به‌عنوان يك كرت اصلي و به تعداد 4 رقم و تاريخ­هاي مختلف نمونه‌برداري به‌عنوان فاكتور فرعي انتخاب گرديدند. براي محاسبه نياز سرمايي از 5 مدل مختلف استفاده شد و هم‌چنين مدل GDH مبناي تعيين نياز گرمايي جوانه قرار گرفت. در تمامي مدل‌ها آلبالو كم‌ترين (752 ساعت) و گيلاس رقم سياه شبستر (961 ساعت) بيش‌ترين ميزان نياز سرمايي را داشتند و نياز سرمايي ارقام زرد مشهد و زودرس به‌ترتيب 780 و 867 ساعت بود. براي نياز گرمايي نيز آلبالو و رقم سياه شبستر به‌ترتيب كم‌ترين و بيش‌ترين نياز گرمايي (4053 و 5458 درجه ساعت رشد) را داشتند كه اين صفت براي زرد مشهد و زودرس به‌ترتيب 5421 و 4614 بود. هم‌چنين بيش‌ترين ميزان وزن‌تر و خشك قبل و بعد از قرارگيري در اتاقك رشد در رقم سياه شبستر و كم‌ترين اين ميزان در آلبالو مشاهده شد.

The most important factors affecting the blossoming of trees in temperate regions is the amount of temperature received by the buds. In order to evaluation of chill and heat requirement in flower buds of three cultivars of sweet cherry (Zard mash-had, Zoodras and Siah Shabestar) and one genotype of sour cherry, an experiment was conducted at the flower biology laboratory of faculty of agriculture, Tabriz University in 2015.From the 3rd of Aban, branches of one year old with diameter and length of about 1 and 30 cm recpectively, each week after harvest from the tree were transferred to the growth chamber. The weight changes of buds during the dormancy were evaluated weekly and analyzed in a randomized complete block design with 5 replications so that each cultivar was selected as a main plot and four varieties and different sampling dates were selected as sub factor.5 different models were used for estimating of chilling requirement and also GDH model was the basis for determining the heat requirement of the bud. In all models sour cherry had the lowest (752 hours) and Siah Shabestar (961 hours) had the highest chilling requirement, and also Zoodras and Zard Mash-had were 780 and 867 hours. Sour Cherry and Siah Shabestar had the least and the most heat requirement (4053 and 5458 GDH) respectively and the value of this feature was 5421 and 4614 respectively, for Zard Mash-had and Zoodras. Also the highest and lowest fresh and dry weights before and after placement in the growth chamber were observed in Siah Shabestar and sour cherry respectively.