چكيده فارسي :
توسعه حمل‌ونقل ريلي در كشور پهناوري چون ايران، به جهت مزاياي آن در كاهش مصرف سوخت و آثار زيست‌محيطي ناشي از حمل بار در جاده‌ها، كاهش تصادفات و تلفات جاده‌اي و كاهش هزينه‌هاي حمل‌ونقل بار، اهميت ويژه‌اي دارد. چنانچه در برنامه پنج‌ساله ششم توسعه، حمل‌ونقل ريلي به‌عنوان يكي از موضوعات اصلي مورد توجه قرار گرفته است. بر اساس هدف‌گذاري‌ها، سهم ريل در حمل بار بايد تا سال 1404 به 30 درصد برسد. يكي از مهم‌ترين موانع بر سر راه تحقق اين امر، عدم برخورداري حمل‌ونقل ريلي بار از جذابيت كافي در نزد صاحبان كالا عليرغم وجود پتانسيل‌هاي قابل توجه در بخش ريلي است. به‌طوري كه هم‌اكنون بيش از 90 درصد تناژ جابه‌جايي كالا از طريق شبكه جاده‌اي صورت مي‌گيرد. پژوهش حاضر به بررسي مهم‌ترين موانع جذابيت حمل‌ونقل ريلي با تاكيد بر حمل بار مي‌پردازد. در اين راستا، ابتدا عوامل تأثيرگذار بر جذابيت اين بخش براي صاحبان كالا تحليل شده و سپس مهم‌ترين مشكلات به تفكيك سطوح كلان و گروه‌هاي كالايي منتخب احصا شده است. در نهايت راه‌كارهاي پيشنهادي براي رفع اين مشكلات ارائه شده است.
چكيده لاتين :
The development of rail transportation in a vast country like Iran is a crucial due to its potential role in reducing fuel consumption, environmental effects, causalities, and finally reducing the transportation costs, which is mainly caused by the road as the dominant transport sector in the country. Because of the importance of rail transport, it has been included as one of the pivotal issues in the sixth national development plan. According to the targets, the share of rail in goods transport must reach 30 percent, by the year 1404. Despite the advantages and potentials of rail transport, it is not sufficiently attractive for businesses, so that more than 90 percent of goods tonnage is carried by road. In this regard, the present study provides an overview of Iran's rail transport sector, analyzes the determining factors of rail freight transport attractiveness, identifies the major problems and challenges at macro level and at level of the selected goods categories, and finally devise solutions for them.
