پديد آورندگان :
التماسي، مهشيد دانشگاه تهران - دانشكده مديريت - گروه علم اطلاعات و دانش شناسي , فهيم نيا، فاطمه دانشگاه تهران - دانشكده مديريت - گروه علم اطلاعات و دانش شناسي , ابويي اردكان، محمد دانشگاه تهران - دانشكده مديريت - گروه مديريت دولتي
كليدواژه :
كتابخانه هاي عمومي , خدمات و برنامه ها , كاربران كتابخانه هاي عمومي , خواندن , توسعه فرهنگي , نظريه زمينه اي
چكيده فارسي :
هدف: بررسي خدمات و برنامه‌هاي موردانتظار كاربران از كتابخانههاي عمومي از ديدگاه خود آن‌ها و بررسي نقاط زمينه‌ساز و عوامل مؤثر بر خواسته‌هاي كاربران است. روش‌شناسي: براي نيل به هدف اين مقاله، رويكرد كيفي مدنظر خواهد بود و با توجه به تنوع فرهنگي در استانهاي مختلف و نبود مدل معتبر قبلي از روش گراندد تئوري با استفاده از ابزار مصاحبه نيمه ساختاريافته استفاده شده است. جامعه موردنظر در اين بخش به دو دسته تقسيم مي‌شوند: تمامي‌كاربران بالفعل و بالقوه كتابخانههاي هدف، كاركنان و كارشناسان: اعم از كاركنان كتابخانههاي مراكز استانهاي انتخابي. براي صحت نمونه‌گيري از استانهاي مختلف نمونه‌اي از كتابخانههاي شهري و روستايي انتخاب شده‌اند. و براي تحليل داده‌ها از كدگذاري آزاد استفاده شده است. يافته‌ها: چالش‌ها و خدمات كتابخانههاي عمومي براساس نظر كاربران و متخصصان در دو رسته كتابخانههاي روستايي و شهري گردآوري شد. خدمات موردانتظار در چهار دسته اصلي تقسيم‌بندي مي‌شوند: خدمات مرجع و اطلاع‌رساني(شامل: اطلاع‌رساني گزينشي، اطلاع‌رساني مجازي، ,...)؛ خدمات تفريحي و سرگرمي(شامل: كافه كتاب، تو ....)؛ آموزش‌و‌پرورش(شامل: انواع كلاس و كارگاه‌‌هاي مهارتي و آموزشي، ,... )؛ انگيزه بخشي و جلب رضايت كاربران(شامل: انواع مسابقات علمي، هنري و فرهنگي، خدمات تخصصي كودكان و نوجوانان، باشگاه‌‌هاي كتابخواني، دسترسي به اينترنت و كامپيوتر‌هاي آزاد براي عموم، تغيير محيط كتابخانه، امكانات آزمايشگاهي، تشكيل گروه‌‌هاي كتابخواني، و ....، خدمات مناسبتي، افزايش خلاقيت). نتايج: مدل پارادايمي از خدمات كتابخانههاي عمومي ارائه شد و براساس آن اولويت خدمات و برنامه‌هاي كتابخانههاي عمومي از منظر كاربران بالفعل تعيين گرديد و همچنين دلايل عدم استفاده از كتابخانه‌ها براساس نظر كاربران بالقوه و بالفعل نيز با عنوان چالش‌هاي كتابخانههاي عمومي تحليل شده است.
چكيده لاتين :
Purpose: The main purpose of this article is to address services and programs provided by public libraries in developing countries based on the views of public libraries users, and not on the basis of recommendations from international forums and institutions.Methodology: A qualitative approach is implemented and the grounded theory method is used in the case study of Iran as a developing country. Data collection involved the use of semi-structured interviews, the interviews varied between 20 and 60 minute duration. To support the semi structured interviewing process the researcher developed an interview guide with a formal question set. Results: 1. Motivation and user satisfaction services such as all kinds of scientific and artistic and cultural competitions, specialized services for children and teenagers, free internet access and computers, changing library environment, laboratory facilities, and book reading groups, poetry groups, etc., convenience services, creativity enhancements services, up to date resources, cafes and restaurants, rest areas.2. Education & teaching services such as all kinds of classes and workshops, information literacy training, literacy services, library tours, consulting services, mobile libraries.
3. Recreational and entertainment services: book cafes, workgroups and group programs, and a variety of fun resources (including movies, etc.), book reviews.4. Reference and information services such as providing selective information, virtual information, in-person information, interlibrary loan and document delivery services, in-person and virtual update services.Therefore, public libraries of Iran can prioritize these services in order to improve the level of satisfaction and attract more and more users' in their planning and policy making.
